Hoezo Beste Bestuurder?

De stembussen voor de verkiezing van de Beste Bestuurder zijn bijna gesloten. Iedereen heeft kunnen stemmen op de genomineerde  bestuurder van zijn of haar voorkeur. Maar hoe bepaal je wie de beste is?

Sommigen zullen hebben gestemd op een lokale of regionale collega met wie zij het prima kunnen vinden. Anderen zullen hebben gekozen voor de bestuurder die ze uit de publiciteit kennen. Bijvoorbeeld de burgemeester van Amsterdam, die in het afgelopen jaar voor hete vuren heeft gestaan en naar hun oordeel deze publieke erkenning verdient. Weer anderen volgden het advies van hun partij en stemden op de bestuurder van dezelfde kleur. Hiermee dreigt de goedbedoelde verkiezing van de beste bestuurder misschien geen ‘beauty contest’ maar wel een ‘sympathy contest’ te zijn geworden.

In de week dat de nominaties bekend werden, publiceerde Binnenlands Bestuur ook een onderzoek naar het aantal afgetreden wethouders. In 2024 stopte een recordaantal wethouders met hun ambt. Diegenen die vanwege hun bestuursstijl of verstoorde verhoudingen vertrokken hadden de twijfelachtige eer om ook nog in de fotogalerij opgenomen te worden. Zijn zij daarmee ook automatisch onze slechtste bestuurders? Dat zal niemand durven te beweren.

Of je een slechte, goede of de beste bestuurder bent is namelijk niet objectief vast te stellen. Het besturen van een gemeente, waterschap of provincie is geen nationaal schaatskampioenschap, waarbij de deelnemers onder dezelfde omstandigheden tegen elkaar strijden. Geen bestuursorgaan is vergelijkbaar met een ander. De maatschappelijke uitdagingen en de politieke verhoudingen verschillen onderling sterk. En of je al dan niet je werk goed doet, is daarom allereerst en alleen aan de inwoners en volksvertegenwoordigers van hun dorp, stad, waterschap of provincie.

Ik gun iedere collega zijn of haar nominatie en verkiezing. Maar waar er winnaars zijn, zijn er ook verliezers. Zonder bestuurders die slecht, matig, redelijk of goed scoren heb je tenslotte geen beste bestuurders. Zo willen wij toch niet dat over bestuurders wordt gesproken en geoordeeld? Besturen doe je altijd samen en is vooral dienstbaar in plaats van ‘de beste’ willen zijn. Daarbij past geen ranking van bestuurders. Die versterkt ook de toch al groeiende afrekencultuur en het ‘op de man spelen’ in het openbaar bestuur. De verkiezing van de beste bestuurder ondergraaft zo onbedoeld het gezag van bestuurders. Het ambt is veeleisend en verdient vooral waardering en respect. En dat verdienen wij allemaal.

Jan de Vries, burgemeester van Sliedrecht