Alle Almeerse wethouders verantwoordelijk voor Floriade

Het was al opvallend dat het woord ‘Floriade’ niet voorkomt in het coalitieakkoord van de zeven partijen die het college van de gemeente Almere vormen, maar ook bij de portefeuilles van de wethouders komt het woord niet voor. Wie is er verantwoordelijk? Antwoord: alle wethouders.

Geen Floriade-wethouder

Als iedereen verantwoordelijk is voor een taak, is al snel niemand verantwoordelijk. En misschien is dat ook wel de bedoeling van de Almeerse coalitiepartijen in het geval van de Floriade. De Floriade zit bij geen enkele wethouder in de portefeuille. Wel is wethouder Kees Ahles (Leefbaar Almere) de vertegenwoordiger van het college in de aandeelhoudersvergadering van de Floriade 2022 BV, maar dat staat aangemerkt als ‘ambtsgebonden nevenfunctie’. Bovendien is de gemeente Almere ook de enige aandeelhouder. ‘Het college gaat over de eigen taakverdeling en dit is de keuze die gemaakt is’, aldus waarnemend burgemeester Ank Bijleveld (CDA) afgelopen donderdag in een debatje over de kwestie.

Ongekend debacle

Dat debat was aangezwengeld door de PVV, criticaster van de Floriade van het eerste uur. De partij diende een motie in die het college opdraagt om uit hun midden een van de wethouders expliciet verantwoordelijk te maken voor de Floriade en de afwikkeling ervan. Ook na de sluiting van de expo dient immers een bestuurder verantwoordelijkheid te nemen na het ‘ongekende debacle’, aldus PVV-fractievoorzitter Toon van Dijk die de motie indiende. De Floriade is een heel beleidsterrein dat nog vier jaar lang een rol zal spelen met de ontmanteling van de Floriade BV, de financiële nasleep, de transitie naar een woonwijk ‘en de door ons gewenste raadsenquête’. ‘Het college moet niet de kop in het zand steken alsof het niet meer bestaat, maar een volwaardige gesprekspartner voor de raad aanwijzen.’

Vast aanspreekpunt

Het is een hele natuurlijke reactie, vindt Van Dijk, om vooruit te kijken en te doen alsof het niet is gebeurd. ‘Maar dat is ook het beste recept om op korte termijn weer zo’n blunder te begaan. U moet dit netjes afwikkelen en daarna lessen trekken om herhaling te voorkomen. Een vast aanspreekpunt is daarvoor onmisbaar.’ Van Dijk kreeg steun voor zijn motie van de gehele oppositie. Marc van Rooij, fractievoorzitter van 50PLUS, wees erop dat de verantwoordelijkheid voor de Floriade ‘deels is afgekaderd’ door het opstappen van het voltallige vorige college. ‘Maar de verantwoordelijkheid loopt door. Er zijn enorme risico’s met betrekking tot de afwikkeling. Een risico is dat het voltallige college dan moet opstappen, want het is collegiaal bestuur. Het college loopt zo een risico.’ Raadslid René Dekker van AP/OPA leek het logisch wethouder Ahles, die de gemeente vertegenwoordigt in de Floriade BV, aanspreekpunt te laten zijn voor de gemeenteraad.

College beslist

De coalitiepartijen bleken echter eensgezind in hun afwijzing van de PVV-motie. Het college gaat zelf over de taakverdeling. CDA-raadslid Nienke Nieuwenhuizen zegt wel te begrijpen dat ‘Almere’ wil weten waar de afwikkeling van de Floriade onder valt, maar dat hoeft van haar partij niet per se één persoon te zijn. Raadslid Marco de Kat van Leefbaar Almere noemt de afhandeling een zaak van het college ‘als geheel’. ‘We laten aan het college wie ze op ons afsturen.’ D66 stond er niet anders in: gaat het over wonen, dan komt de woonwethouder. Gaat het over geld, dan komt de wethouder financiën en als het om veiligheid gaat, komt de burgemeester. ‘Er is geen individuele wethouder Floriade.’ Waarnemend burgemeester Bijleveld wilde niet ingaan op de inhoud van de Floriade, maar wees op het reglement van orde dat stelt dat het college zelf gaat over de verdeling van zijn werkzaamheden. Van Dijk wijst er later fijntjes op dat het college bij die verdeling één taak is ‘vergeten’: de Floriade. Hij doet daarom een oproep om dat 'alsnog netjes te regelen'.

Hete Floriade-aardappel

De uitkomst voor Van Dijk geen verrassing. ‘Een perfecte scheiding tussen oppositie en coalitie. De coalitie wil elkaar niet de hete Floriade-aardappel toeschuiven en laat hem dan maar lekker midden op de tafel dampen. Daar hebben we het als raad mee te doen.’ Hij noemt het feit dat er geen vast aanspreekpunt is ‘een schande’. 'Er is straks meer dan 100 miljoen euro verlies. Dan hoor je als raad een volwaardig aanspreekpunt binnen het college te hebben. Dat de coalitie hier geen afspraak over heeft gemaakt is een grove tekortkoming en een minachting van raad als geheel.’

Gebrek aan continuïteit

Van Dijk vindt het ‘ontzettend onhandig’ als er steeds een andere wethouder antwoord geeft op vragen van de raad. Dat gebrek aan continuïteit komt volgens hem de effectiviteit en kwaliteit ‘van wat we in de raad doen niet ten goede’. ‘Als de eindafrekening komt, dan weten we als raad niet met welke wethouder we dat moeten bespreken.’ Van Dijk stelt dat het college niemand verantwoordelijk wil zijn, ‘omdat het politiek te gevoelig ligt’. ‘Daarmee doe je de raad te kort en uiteindelijk ook jezelf.’

Weer duurder

Overigens maakte wethouder Julius Lindenbergh (VVD) donderdagavond bekend dat de Floriade weer duurder uitvalt, bericht Omroep Flevoland. Voor de afbouw van het evenement was 1 miljoen euro gereserveerd, maar dat blijkt onvoldoende. Er moet nog tussen de 600.000 en 900.000 euro bij. Daarmee komt het totale verlies boven de 85 miljoen euro uit. Een groot gedeelte van het terrein moet op 21 december leeg worden opgeleverd. Wanneer de woningbouw gaat beginnen is nog steeds onduidelijk. DENK-raadslid Hassan Buyatui zette het onderwerp op de politieke agenda, omdat hij vreest voor schadeclaims als de kavels op het terrein niet op tijd worden opgeleverd. De gemeente Almere gaf een conflict met projectontwikkelaar Weerwater CV over de bouw van woonwijk Hortus daar toe. Daardoor dreigt de woningbouw op de lange baan te komen.