´Toekomst EU: zwaardere rol gemeenten´

Als er binnenkort wordt gesproken over de toekomst van Europa, moet dat zeker gaan over de rol van lokale en regionale overheden. Die boodschap gaven Europese lokaal en regionaal bestuurders in het Comité van de Regio´s (CvdR) aan de Duitse bondskanselier Merkel persoonlijk: de rol van het decentraal bestuur is groot in de pandemie.

Merkel was in verband met het Duitse EU-voorzitterschap in Brussel online te gast vanuit Berlijn bij de European Week of Cities and Regions. Dat is normaal gesproken een event waar het decentraal bestuur fysiek samenkomt. In verband met de pandemie konden lokale en regionale nu online in debat met Merkel.

Hervormingen

Het decentraal bestuur staat in de frontlijn en moet daarom een steviger rol krijgen binnen de Europese Unie. ´Een historische kans daarvoor biedt de Conferentie over de Toekomst van Europa, betoogde de gouverneur van de Poolse regio West-Pommeren, Olgierd Geblewicz. Die conferentie is een traject van twee jaar en moet gaan over het beter betrekken van burgers bij de Europese Unie. Dat betekent: hervormingen. Enerzijds moet er gesproken worden over verantwoordelijkheden per beleidsterrein beleid en anderzijds over de institutionele inrichting van de EU.

Eigenlijk zou de conferentie in mei van start zijn gegaan, maar dat is uitgesteld vanwege de pandemie. Toen werd het september en nu begint het ´hopelijk´ dit jaar. Overigens levert ook de opstelling van de lidstaten een probleem op, zegt een bron in Brussel. ´Een aantal EU-prioriteiten is op 5 oktober niet aan de orde gekomen, inclusief de Conferentie over de Toekomst van Europa.´

Schoonheidswedstrijd

Die conferentie, waar decentrale overheden een grotere rol willen opeisen, is van groot belang, dat vinden velen in Brussel. Maandag nog zei voorzitter Apostolos Tzitzikostas van het CvdR dat verdere democratisering van het grootste belang is en tastbaar moet zijn voor de burger. ´We zijn niet geïnteresseerd in een schoonheidswedstrijd tussen EU-instituties. We willen een einde aan het praten voor de spiegel.´

Daarom neemt het CvdR vandaag een resolutie aan waarin wordt verwezen naar het feit dat overheden beslissingen hebben moeten nemen die een complexe balans vereisen tussen democratische rechten, de rechtsstaat en vertrouwen in instituties. Die uitdagende tijd moet worden aangegrepen voor het versterken van lokale democratie. En om collectief te reflecteren op Europese waarden.

Timmermans

Merkel beaamde dat Brussel, de lidstaten en de gemeenten ‘niet zonder elkaar kunnen’, en dat er intensief moet worden gediscussieerd over de rol van decentrale overheden binnen de EU. Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, en vice-president Frans Timmermans lieten zich eerder in dezelfde zin uit.