EU-troonrede: Corona heilzaam voor samenwerking

Een lokale epidemie mag nooit meer uitdraaien op een globale pandemie. Daarom presenteert de Europese Commissie een voorstel voor een nieuwe autoriteit die gaat over veerkracht tegen gezondheidsbedreigingen, de HERA-autoriteit.

Deze Health Emergency Preparedness Response Authority moet wetenschappelijke en innovatieve capaciteiten, nationale overheden en de private sector bij elkaar brengen met een budget van 50 miljard euro in 2027.

Het is een van de voorbeelden waarmee de Europese Commissie-voorzitter Ursula Von der Leyen Europa en de positie van Europa in de wereldorde wil versterken. Ze zei dat in haar State of the Union-rede, de jaarlijkse septembertoespraak.

Zelffelicitatie

De Europese samenwerking is door de pandemie verbeterd – Von der Leyen noemde het digitaal COVID-certificaat dat binnen drie maanden het licht zag en de wijze van vaccineren, 70 procent van de bevolking in de EU is gevaccineerd. Dat vond Bas Eickhout van GroenLinks ‘te zelffeliciterend’ in zijn reactie in het Europees Parlement in Straatsburg.

Defensie

Er zijn nog uitdagingen genoeg om te zorgen dat de Europese Unie minder afhankelijk is van de rest van de wereld, bleek verder uit de rede. Er moet bijvoorbeeld meer eenheid komen in defensie. Von der Leyen, vroeger Duits defensieminister, benadrukte het belang van een Europese Defensie Unie. Want, stelde ze, ‘Je kunt de meest geavanceerde legers ter wereld hebben, maar als je niet bereid bent ze in te zetten, wat voor een zin hebben ze dan?’ Ze gaat met de Franse president Macron een top organiseren over het onderwerp.

Nationale investeringen

Er valt volgens Von der Leyen ook een wereld te winnen door een eigen chipproductie op te zetten, zodat we minder afhankelijk zijn van bijvoorbeeld Azië. Hele productielijnen draaien maar op halve kracht vanwege het tekort aan chips. Daarom komt de Europese Commissie met een nieuwe Europese chips wet. ‘We moeten ons onderzoek van wereldklasse, ons ontwerp en onze testfaciliteiten aan elkaar verbinden.’

Daarom moeten Europese en nationale investeringen worden gecoördineerd. Het doel: een eigen ecosysteem voor chipproductie, die in Nederland momenteel in Duiven en Eindhoven worden geproduceerd. Ze vermeldde erbij dat het ook zorgt voor het ontwikkelen van nieuwe markten voor Europese tech, stelde ze.

Migratie

De vooruitgang in het Europees Migratie en Asielpact noemde zij pijnlijk langzaam. De lidstaten hebben weliswaar over kenniswerkers een akkoord gesloten. Maar over irreguliere migratie en voor degenen die bescherming nodig hebben, is nog niets in zicht. Von der Leyen riep lidstaten en het Europees Parlement op tot meer snelheid. Het komt uiteindelijk neer op meer vertrouwen, tussen lidstaten tussen Europeanen en vertrouwen in de EU dat Europa altijd zal opstaan voor kwetsbaren en degenen in nood.