Raad Maastricht stemt niet in lijn met wet

De raad van Maastricht stemt al ruim 1,5 jaar niet zoals het hoort, als het om schriftelijke stemmingen gaat. Er is een verkeerde uitleg gegeven aan de Tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming. Raadsleden die niet bij een digitale raadvergadering aanwezig waren, mochten in Maastricht ook niet schriftelijk stemmen. Dat moet volgens de Tijdelijke wet wel.

Meer gemeenten

‘Het is een fout, maar of het verwijtbaar is; daar kun je een debat over voeren’, stelt burgemeester Annemarie Penn van Maastricht. ‘De tijdelijke wet is snel in elkaar gezet en de toelichting is onduidelijk.’ Inmiddels heeft ze ook van verschillende andere gemeenten gehoord die dezelfde, naar nu blijkt foutieve, uitleg aan de wet hebben gegeven. Penn wil geen namen noem. Bij het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn geen andere signalen dan die vanuit Maastricht bekend, zo laat de woordvoerder van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken weten.

Toeval

De fout is bij toeval ontdekt. Een Maastrichts raadslid had over de uitslag van een schriftelijke stemming na een digitale raadsvergadering twijfels. Die uitslag kon simpelweg niet kloppen, gezien het stemgedrag van het raadslid zelf. Navraag leerde dat niet alle raadsleden per post een stembiljet hadden gekregen. Klopt, maar dat hoort ook zo, wist de griffie te vertellen. ‘Wij hebben de regels van het stemmen tijdens een fysieke raadsvergadering doorgetrokken naar de stemming bij digitale raadsvergaderingen’, licht Penn toe. ‘Bij fysieke raafsvergaderingen mogen alleen aanwezige raadsleden stemmen en wij gingen er vanuit dat dit ook bij digitale vergaderingen zou gelden. Dat blijkt dus niet juist te zijn. Alle raadsleden moeten aan een schriftelijke stemming kunnen deelnemen.’

Niet correct

Na de bij toeval ontdekte fout heeft de griffier de Maastrichtse werkwijze bij het briefstemmen getoetst bij Binnenlandse Zaken. ‘De briefstemprocedure in Maastricht was beperkt tot de raadsleden die in een digitale vergadering aanwezig waren. Dat is geen correcte toepassing van de Tijdelijke wet, daarin is bepaald dat alle raadsleden kunnen deelnemen aan een briefstemprocedure’, licht de woordvoerder van Ollongren toe. ‘Eigenlijk is dit vergelijkbaar met een fysieke vergadering waarbij de ene week is beraadslaagd en de volgende week wordt gestemd. In die situatie is deelname aan de stemming ook niet beperkt tot de leden die de eerste vergadering wel aanwezig waren.’

Discussie onder ‘geleerden’

De schriftelijke stemmingen over moties die tijdens het begrotingsdebat van de Maastrichtse raad in november werden ingediend, konden nog worden over gedaan. De uitslag van stemmingen van een raadsvergadering moet binnen een maand officieel worden vastgesteld; dat was nog niet gebeurd bij de begrotingsvergadering. De herstemming heeft overigens niet tot andere uitkomsten geleid. Hoe alle andere stemmingen van de afgelopen 1,5 jaar gefikst kunnen worden, weet Penn nog niet. ‘Volgens Binnenlandse Zaken kan niets meer worden gedaan aan de uitslagen van stemmingen die inmiddels zijn vastgesteld. Die uitslag staat vast. Geleerden zijn het daar echter niet allemaal over eens. We wachten even af tot deze deskundigen zijn uitgevochten.’ De griffie is nog bezig met een inventarisatie van de ‘foute stemmingen’ van de afgelopen 1,5 jaar. Veelal gingen die over benoemingen waar geen gedoe over is, voor zover nu bekend. Penn: ‘Inhoudelijk is het niet zo spannend, juridisch wel.’