Revolverend fonds goed laten functioneren? Tijdig evalueren!

Edwin Netjes vertelt over belang van multidisciplinair onderzoek

Tegenwoordig een steeds belangrijker middel om energiebesparing, -opwekking en innovatie in het mkb te stimuleren: revolverende fondsen. Het is voor overheden een nieuwe manier van financieren, naast de klassieke subsidies. Maar hoe zorg je er nu voor dat zo’n fonds goed draait én blijft draaien? Volgens adviseur Edwin Netjes is tijdig evalueren het motto.

“Ons land kent op dit moment ruim twintig publieke revolverende fondsen. Die zijn allemaal de afgelopen jaren gestart om innovaties in een regio, provincie of sector een extra boost te geven. Het principe is simpel: via zo’n revolverend fonds investeert de overheid tijdelijk in ondernemingen. Zodra het geld terugvloeit in het fonds, gaat dit naar andere vernieuwende initiatieven.

Deze alternatieve financieringsvorm is voor overheden nog tamelijk onontgonnen terrein. Dat vraagt dus om slagkracht; zowel bij het bouwen als bij het beheren van een fonds. Professioneel fondsmanagement is essentieel, net als een continue vinger aan de pols. Ik adviseer daarom een revolverend fonds niet alleen vooraf, maar ook tussentijds en achteraf aan een goede evaluatie te onderwerpen.”

Combineer cijfers met inhoud
“Voor de fondsen die nu actief zijn, is een tussentijdse evaluatie cruciaal. Hiermee kun je als overheid scherp krijgen hoe jouw fonds functioneert, wat het bereikt en welke verbeterpunten er zijn. Ook kun je zo de effectiviteit van dit investeringsmiddel toetsen en je publieke investeringen verantwoorden. Het is dan wél belangrijk niet puur naar de cijfers te kijken; vooral ook de context geeft waardevolle informatie. Wat mij (lees KplusV) betreft bestaat een evaluatie om die reden uit twee componenten: een financieel-technische en inhoudelijke analyse.

De meerwaarde van deze combinatie? Door naar de inhoudelijke kant van een revolverend fonds te kijken, kunnen we nuance en verdieping aanbrengen in de kale cijfers. Laat een technische analyse bijvoorbeeld zien dat het fonds minder bedrijven heeft gefinancierd dan in het businessplan is gesteld? Dan kun je op basis hiervan concluderen dat het fonds ondermaats heeft gepresteerd. Maar plaats je dit resultaat in het perspectief van – zeg – de sector, dan is het misschien wel bovengemiddeld. Omdat innovaties in die sector nu eenmaal moeilijk van de grond komen. Of omdat de aannames waarop het fonds is gebaseerd, niet realistisch zijn.”

Adviseur en onderzoeker bundelen krachten
KplusV kan het beste van beide onderzoekswerelden bij elkaar brengen. Wij hebben zowel inhoudelijke fondsexperts als ervaren onderzoekers in huis. Edwin Netjes is een van de adviseurs die zich buigt over de inhoudelijke kant van een revolverend fonds, terwijl onder anderen Laura Berger de technische doorlichting op zich neemt. Laura: “Bij een evaluatie werken we altijd vanuit een multidisciplinair team. Ik ga met zowel kwantitatieve als kwalitatieve onderzoeksmethoden aan de slag. Van een analyse van de fondsdocumenten tot een enquête onder ondernemers. En van interviews met de hoofdrolspelers tot verdiepingssessies met betrokkenen. Zo zorg ik voor zo veel mogelijk validiteit én draagvlak. Tijdens mijn onderzoek schakel ik voortdurend met een collega-adviseur als Edwin. Wij bundelen onze inzichten en trekken gezamenlijke conclusies.”

Edwin: “Door deze krachtenbundeling laten we in onze evaluatie meer zien dan alleen data. Zo beoordelen we de kwaliteit van het fondsmanagement van binnenuit en van buitenaf. We kijken hiervoor naar werkprocessen en dossiervorming, en we bevragen ondernemers en financiers. Daarnaast brengen we de risico’s van het fonds in kaart, stellen we vast of de juiste maatregelen zijn getroffen en adviseren we over extra maatregelen. En omdat we de werelden van zowel overheid, fonds en ondernemer als energie en innovatie kennen, weten we welke onderlinge belangen en behoeften er zijn. Dit is de context waartegen we onze cijfers steeds weer afzetten.”

Meer weten?
Is het de hoogste tijd om jouw revolverend fonds te evalueren? En spreekt onze aanpak je aan? Edwin Netjes en Laura Berger vertellen je er graag meer over.

Lees ook eens onze recente publicaties over de revolverende fondsen en onderzoeken, waarin wij een rol spelen of hebben gespeeld:

• ‘Ken behoeften van markt vóórdat je innovatiefonds lanceert’
• Revolverend fonds helpt Limburgs bedrijfsleven vooruit
• Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland van start gegaan
• Creëer meerwaarde voor start-ups in Noord-Hollands ecosysteem
• Onderzoek wijst uit: ministerie werkt goed aan duurzaamheid
• Onderzoek legt knelpunten financiering ondernemers bloot