Kernachtige boodschap
Communicatie is een vak. Een voorlichter moet in staat zijn een boodschap helder en evenwichtig te brengen. Dat geldt zeker wanneer het om zaken gaat waarvan je zou kunnen verwachten dat ze verwarring in de hand zouden kunnen werken.
Directeur Codee van Covra, het bedrijf dat al het radio-actieve afval voor Nederland opslaat, en de burgemeester van Borssele, verstaan dit vak duidelijk niet.
De burgemeester van Borssele heeft bekend gemaakt dat iedereen in de omgeving van de kerncentrale die in deze gemeente ligt, een jodiumpilletje mag komen halen bij het Gemeentehuis. De pillen moeten hen beschermen als zich een kernramp voordoet. Bij een kernramp kan radioactief jodium zich opslaan in de schildklier en jaren daarna kanker veroorzaken. Als mensen de pillen slikken, kan worden voorkomen dat het radioactieve jodium in de schildklier terechtkomt.
Als je zo’n boodschap naar buiten brengt, dan kunnen mensen een mogelijke kernramp al gauw als een reële optie gaan zien. Daarom is het van belang heel duidelijk te maken dat de kans dat dit daadwerkelijk gebeurt ongelooflijk klein is. Tijdens een persconferentie op donderdagmiddag 10 april werd dat dan ook met verve benadrukt. Tot zover een duidelijke boodschap.
Ware het niet dat er die ochtend ook al een persconferentie was geweest. Covra, het bedrijf dat zorg draagt voor opslag van het radioactief afval in Nederland, besloot dat het maar eens afgelopen moest zijn met de geheimzinnigdoenerij rondom transport van kernafval. Want, zo stelde directeur Codee tijdens een interview op radio 1, de gemiddelde burger denkt zo langzamerhand dat er treinen met kernafval af en aan rijden door Nederland. En dat is niet het geval. Binnenkort is er wel een transport van 28 vaten hoogradioactief afval door Nederland (wanneer precies is geheim), maar het mocht wel eens duidelijk zijn dat die in 28 vaten al het afval zit dat de kerncentrale in Dodewaard (die in 1997 werd gesloten) heeft geproduceerd. Het afval is bewerkt in Engeland, en nu moet het voor tienduizenden jaren worden veiliggesteld.
‘Journalisten doen hun werk vaak niet goed, ze leggen verbanden tussen zaken die niets met elkaar te maken hebben. Dat risico bestaat hier ook,’ zei Codee in het radio-interview.
Rare jongens, die journalisten. Als je op dezelfde dag een geheim transport van zeer gevaarlijk radioactief afval aankondigt én pilletjes tegen de gevolgen van een kernramp gaat uitdelen, gaan ze zomaar een verband tussen die zaken suggereren.
Zou Codee eraan hebben gedacht dat het niet de journalisten zijn die hier een verband suggereren, maar hijzelf en de burgemeester van Borssele? Volgens Codee is dat wat vergezocht. De persconferenties waren om efficiencyredenen (die verder onvermeld bleven) op dezelfde dag georganiseerd. Dat was alles.
Hij zal ongetwijfeld gelijk hebben. Maar als twee zaken volkomen los van elkaar staan, is het misschien verstandig ze ook volkomen los van elkaar te presenteren. The medium is the message, zo luidt immers de befaamde boodschap van de Canadeese mediawetenschapper Marshall Mcluhan. Een boodschap die alle studenten journalistiek krijgen ingeprent. Om de wereld te begrijpen moet je de media begrijpen, zei Mcluhan.
Dat betekent in ieder geval dat je boodschap en de media die je daarvoor inzet, met elkaar in overeenstemming moeten zijn.
En dat betekent bijvoorbeeld dat je de aankondiging van een transport van hoogradioactief afval beter niet kunt laten samenvallen met de oproep aan burgers om een pilletje op de komen halen die hen moet beschermen bij een kernramp.
Want dat is vragen om misverstanden.
Eric de Kluis
De burgemeester van Borssele heeft bekend gemaakt dat iedereen in de omgeving van de kerncentrale die in deze gemeente ligt, een jodiumpilletje mag komen halen bij het Gemeentehuis. De pillen moeten hen beschermen als zich een kernramp voordoet. Bij een kernramp kan radioactief jodium zich opslaan in de schildklier en jaren daarna kanker veroorzaken. Als mensen de pillen slikken, kan worden voorkomen dat het radioactieve jodium in de schildklier terechtkomt.
Als je zo’n boodschap naar buiten brengt, dan kunnen mensen een mogelijke kernramp al gauw als een reële optie gaan zien. Daarom is het van belang heel duidelijk te maken dat de kans dat dit daadwerkelijk gebeurt ongelooflijk klein is. Tijdens een persconferentie op donderdagmiddag 10 april werd dat dan ook met verve benadrukt. Tot zover een duidelijke boodschap.
Ware het niet dat er die ochtend ook al een persconferentie was geweest. Covra, het bedrijf dat zorg draagt voor opslag van het radioactief afval in Nederland, besloot dat het maar eens afgelopen moest zijn met de geheimzinnigdoenerij rondom transport van kernafval. Want, zo stelde directeur Codee tijdens een interview op radio 1, de gemiddelde burger denkt zo langzamerhand dat er treinen met kernafval af en aan rijden door Nederland. En dat is niet het geval. Binnenkort is er wel een transport van 28 vaten hoogradioactief afval door Nederland (wanneer precies is geheim), maar het mocht wel eens duidelijk zijn dat die in 28 vaten al het afval zit dat de kerncentrale in Dodewaard (die in 1997 werd gesloten) heeft geproduceerd. Het afval is bewerkt in Engeland, en nu moet het voor tienduizenden jaren worden veiliggesteld.
‘Journalisten doen hun werk vaak niet goed, ze leggen verbanden tussen zaken die niets met elkaar te maken hebben. Dat risico bestaat hier ook,’ zei Codee in het radio-interview.
Rare jongens, die journalisten. Als je op dezelfde dag een geheim transport van zeer gevaarlijk radioactief afval aankondigt én pilletjes tegen de gevolgen van een kernramp gaat uitdelen, gaan ze zomaar een verband tussen die zaken suggereren.
Zou Codee eraan hebben gedacht dat het niet de journalisten zijn die hier een verband suggereren, maar hijzelf en de burgemeester van Borssele? Volgens Codee is dat wat vergezocht. De persconferenties waren om efficiencyredenen (die verder onvermeld bleven) op dezelfde dag georganiseerd. Dat was alles.
Hij zal ongetwijfeld gelijk hebben. Maar als twee zaken volkomen los van elkaar staan, is het misschien verstandig ze ook volkomen los van elkaar te presenteren. The medium is the message, zo luidt immers de befaamde boodschap van de Canadeese mediawetenschapper Marshall Mcluhan. Een boodschap die alle studenten journalistiek krijgen ingeprent. Om de wereld te begrijpen moet je de media begrijpen, zei Mcluhan.
Dat betekent in ieder geval dat je boodschap en de media die je daarvoor inzet, met elkaar in overeenstemming moeten zijn.
En dat betekent bijvoorbeeld dat je de aankondiging van een transport van hoogradioactief afval beter niet kunt laten samenvallen met de oproep aan burgers om een pilletje op de komen halen die hen moet beschermen bij een kernramp.
Want dat is vragen om misverstanden.
Eric de Kluis
Plaats als eerste een reactie
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.