‘Er heerste een cultuur van ons-kent-ons’

Al jaren staan in Doetinchem gifvaten te lekken. De nieuwbakken fractievoorzitter van GroenLinks Karen Kamps eist actie van de eigen milieuwethouder. Het lokale partijbestuur wil dat Kamps haar mond houdt. Dat doet ze niet. ‘Ik vertegenwoordig de inwoners, niet het bestuur.’

Meteen fractievoorzitter

Karen Kamps wordt na de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 fractievoorzitter van GroenLinks. De partij heeft er een zetel bijgekregen en levert weer een wethouder in een gemêleerd college. Dat ze zonder ervaring als raadslid meteen fractievoorzitter wordt, verbaast Kamps zelf nog het meest. ‘Ik was tegen de sollicitatiecommissie duidelijk geweest over wat ik wel en wat ik niet wilde. Dat sloeg kennelijk aan. Ik vond het een probleem dat de afdeling van GroenLinks heel erg naar binnen was gekeerd.

 

Door elkaar
De rollen liepen ook volledig door elkaar. In de vorige periode was wethouder Frans Langeveld bijvoorbeeld voorzitter van de fractievergaderingen. En dat deed-ie heel dominant. Het bestuur was ook erg overheersend. Ik vond: iedereen in zijn eigen hok. Natuurlijk ben je van GroenLinks en dat je je wilt profileren is begrijpelijk, maar je hebt wel verschillende taken. Een wethouder zit de fractievergadering niet voor.’

Erg klef 

Fractievoorzitter Kamps gaat de fractievergaderingen voorzitten. De wethouder bestuurt, de fractie controleert. Het werd tijd, vond Kamps. ‘Er heerste een cultuur van ons-kent-ons. Het was erg klef. Mensen kenden elkaar door en door en kwamen bij elkaar over de vloer. De halve fractie en het bestuur was onder behandeling bij de echtgenoot van een raadslid.’

Gifvaten

Als Kamps in het voorjaar van 2018 fractievoorzitter van GroenLinks wordt, heeft ze geen idee dat aan de Voltastraat al jaren meer dan duizend gifvaten zijn opgeslagen. Kamp: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de meeste raadsleden dat ook niet wisten.’ Dat wordt anders als de Gelderlander in het najaar van 2019 gewag maakt van een zitting bij de Raad van State.

 

Bodemverbeteraar

Afvalbedrijf Rutgers Milieu kan niet leven met de dwangsommen die de gemeente hem wil opleggen. Als de gemeente voet bij stuk houdt, gaat Rutgers failliet. Rienko Rutgers heeft een methode bedacht om uit blusschuim bodemverbeteraar te toveren. Er zijn alleen geen kopers. En ondertussen lekt het kankerverwekkende perfluoroctaansulfonzuur (PFOS) uit de vaten in de bodem van het Doetinchemse bedrijventerrein. Van de provincie Gelderland mogen er tien blusschuimvaten staan, het zijn er 1.300.

Raadsvragen 

Kamps neemt poolshoogte aan de Voltastraat, maar de vaten staan uit het zicht. Ze stelt ook raadsvragen. ‘Het bijzondere was dat de burgemeester antwoord gaf, terwijl GroenLinks-wethouder Frans Langeveld milieu in zijn portefeuille had’, zegt Kamps. ‘Wel apart, maar daar heb ik toen niets achter gezocht. Wat op het bedrijventerrein gebeurde kon echt niet, vond de burgemeester. Er zou gelijk wat aan worden gedaan. Ik vertrouwde erop dat dat zou gebeuren.’

Alarmbellen
Een half jaar later staan de gifvaten nog steeds op het bedrijventerrein en meldt de Gelderlander dat Rutgers Milieu failliet is. ‘Toen gingen bij mij alle alarmbellen af. Binnen de fractie van GroenLinks en de afdeling was er niets aan de hand. Ik zag meteen dat de vaten lekten en ik besloot om landelijk aandacht te vragen voor de gifvaten. Ik heb contact opgenomen met GroenLinks Kamerlid Suzanne Kröger en met Statenlid Charlotte de Roo. “En jouw wethouder dan? Vroeg of laat kom je toch bij hem uit. En hij is wel van ónze partij”, zei Charlotte.’

Geen betrokkenheid 

‘Maar de wethouder dook weg voor zijn verantwoordelijkheid’, zegt Kamps. ‘Ook in de fractievergaderingen toonde hij geen enkele betrokkenheid. Hij had Doetinchem en GroenLinks een dienst kunnen bewijzen door een stap naar voren te doen, maar hij bleef staan.’

Heel vervelend 
En niemand vroeg: “Frans, hoe zit dat?” Kamps: ‘Toen nog niet, dat kwam later. Het was vorig jaar zomer. Ik vroeg een gesprek met hem aan. Nog steeds niets aan de hand, totdat ik zei dat de gifvaten toch ook zíjn verantwoordelijk waren. Toen ging het mis. Het werd een heel vervelend gesprek. Hij voelde het als een motie van wantrouwen. Ik zei: “Ik zal je verdedigen als je een stap naar voren zet.” Hij was niet tegen het verwijderen van de gifvaten, hij wilde er alleen niet over praten.’

 

Hard maken

De fractievoorzitter en de wethouder van GroenLinks weten in de zomer waar ze aan toe zijn. ‘Hij wist dat ik niet zou loslaten.’ Karen Kamps stelt weer raadsvragen. ‘Ook in de Staten en in de Tweede Kamer zouden GroenLinksers vragen stellen. Hiervoor moesten we ons hard maken. Waar ben je anders GroenLinkser voor?’

Communicatiepauze
Tien dagen na het gesprek met de wethouder krijgen de raadsleden van GroenLinks een mail van het lokaal bestuur. Kamps: ‘De fractie mocht niet meer over de gifvaten beginnen. Er moest een communicatiepauze komen. Geen raadsvragen, niet twitteren, geen interviews. Want daarmee werd de wethouder geschaad. Alles voor de wethouder. Wat zouden we nou krijgen? Een raadslid mag niets zeggen over een milieudelict omdat dat de wethouder niet uitkomt? Kent het bestuur de grondwet wel, over last en zo? Op de officiële partijkanalen wilde ik best mijn mond houden, maar geen raadsvragen stellen? En natuurlijk sta ik de media te woord. Ik vertegenwoordig de inwoners, niet het bestuur.’

 

Lees het hele interview met Karen Kamps deze week in BB09 (inlog)