Grotere kans op vrouwelijke gemeentesecretaris

Een meer gevarieerde samenstelling van de selectiecommissie kan er voor zorgen dat er meer vrouwelijke gemeentesecretarissen worden benoemd.

De selectie van een nieuwe gemeentesecretaris is in de meeste gemeenten vooral een zaak van de burgemeester of de wethouder die verantwoordelijk is voor personeel en organisatie. Daardoor rolt er meestal een mannelijke gemeentesecretaris uit de bus.

‘De diversiteit van selectieteams bepaalt wat voor type gemeentesecretaris er uit de procedure rolt. Als de verhouding tussen mannen en vrouwen en jong en oud in de selectiecommissie meer in evenwicht is, krijg je een andere gemeentesecretaris’, aldus Loes Bakker, gemeentesecretaris van Gouda en vice-voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS).

Een meer diverse samenstelling van de selectiecommissie is een van de punten uit Gezocht: gemeentesecretaris/ algemeen directeur, een handreiking van de VGS, die gisteren (donderdag) is aangeboden aan de Nederlandse burgemeesters tijdens het jaarcongres van het Nederlands Genootschap voor Burgemeesters (NGB) in Haarlem.

Volgens de wet maken het college van burgemeester en wethouders - die beslisbevoegdheid hebben - en de ondernemingsraad - die adviesbevoegdheid heeft - uit wie gemeentesecretaris wordt. Maar ook anderen blazen in het orkest mee: burgemeester, portefeuillehouder P&O, adjunct-secretaris, griffier, manager P&O, directieteam en manager van de concernstaf of bestuursdienst. In de praktijk is volgens Bakker de burgemeester vaak bepalend. ‘Meestal zie je dat de burgemeester het zelf doet, of hij laat het over aan het hoofd personeel en organisatie.’

‘We willen met de handreiking de procedure voor het vinden van een nieuwe gemeentesecretaris verbeteren’, aldus Bakker. Ook al moeten secretarissen regelmatig vervangen worden, voor veel burgemeesters en andere betrokkenen is de selectie van een gemeentesecretaris geen dagelijks werk. Uit eerder onderzoek, onder meer van Binnenlands Bestuur, blijkt dat jaarlijks ongeveer een kwart van de gemeentesecretarissen wordt vervangen.

Conflict

Extra probleem is dat een fors deel van de secretarissen moet vertrekken na een conflict. Volgens de VGS gaat het daarbij om een kwart van de gemeentesecretarissen. ‘Het moment waarop gemeentesecretarissen het veelal moeilijk krijgen, is als er een nieuw college of een nieuwe burgemeester aantreedt’, aldus de VGS-handreiking.

De VGS waarschuwt voor de vaak opkomende reflex om na een conflict op zoek te gaan naar een secretaris die een tegenpool is van de weggestuurde gemeentesecretaris. Er wordt daarom opgeroepen niet alleen te kijken of de secretaris goed past bij het college en de directie. Een breed samengestelde selectiecommissie kan die valkuil voorkomen.

‘In de praktijk blijken divers samengestelde teams het beste te functioneren. Het gaat daarbij om diversiteit in brede zin: leeftijd, geslacht, culturele achtergrond, ervaring, persoonlijke stijl.’ De VGS-handreiking bevat een stappenplan hoe de selectie- en wervingsprocedure het beste gevolgd kan worden.

De VGS heeft de afgelopen twee jaren cursusprogramma’s gefaciliteerd om het aantal nieuwe, vrouwelijke en allochtone kandidaat-secretarissen te vergroten. Daardoor is de markt voor secretarissen met een vijftigtal nieuwe kandidaten uitgebreid.