Maar iets meer raadsleden in VNG-commissies

Het is iedere keer weer een ‘lastige puzzel’, maar het beoogde VNG-bestuur en de VNG-commissies zijn bekend. Op 2 december a.s. moet de ALV de voordracht bekrachtigen. Er zijn 26 raadsleden vertegenwoordigd, waarvan drie in het bestuur. Veel minder dan de vijftig plekken die de raadsleden graag wilden. Ook duidelijk is dat VNG-voorzitter Jan van Zanen in juni volgend jaar afscheid neemt.

26 raadsleden

‘Minimaal vijftig raadsleden moeten in bestuur en commissies van de VNG voor de periode 2022-2026 zitting hebben’, schreef de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden afgelopen december aan de VNG. In elke commissie van de VNG en het bestuur zouden dan minimaal vijf raadsleden zitting moeten hebben. Nu de commissies voorgedragen zijn, blijkt dat de raadsleden genoegen moeten nemen met iets meer dan de helft van vijftig: 26. Drie raadsleden zitten in het 24-koppige VNG-bestuur: Robbert Lievense (Schouwen-Duiveland), Ojanne de Vries-Chang (Heerenveen) en Sander van Alfen (Buren).

Hoogste bestuursorgaan

De gemeenteraad is het hoogste bestuursorgaan van de gemeente en dient evenredig daarom een vertegenwoordigende plek en positie te hebben in het bestuur en de commissies van de VNG, was de redenering van de raadsleden. Vier jaar geleden kregen 23 raadsleden een plek, dus er is een kleine vooruitgang. In de commissie Ruimte, Wonen & Mobiliteit is echter (als enige) geen enkel raadslid vertegenwoordigd. In de commissie Raadsleden & Griffiers zitten de meeste raadsleden (11). Dit is ook de enige commissie met een raadslid als voorzitter (bestuurslid Robbert Lievense). Dat laatste was trouwens ook een wens van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.

College van Arbeidszaken

Een andere wens was dat het College van Arbeidszaken (CvA) een groter aandeel raadsleden zou krijgen. De voorkeur was vijf raadsleden in het CvA met een ondergrens van twee raadsleden. ‘Wij maken ons zorgen of de werkgeversfunctie van de raad jegens de griffie voldoende aandacht en ruimte krijgt. Wij vinden het belangrijk dat deze functie een ruimere plek krijgt binnen de VNG en in het College van Arbeidszaken’, aldus toenmalig voorzitter Bahreddine Belhaj. Net als de vorige periode telt het college echter maar één raadslid: Jan Koning (Gouda). Er is nog een kans op betere vertegenwoordiging, want drie vacatures in het CvA konden in deze vacatureronde niet worden ingevuld bij gebrek aan voldoende kandidaten uit gemeenten met 50-100.000 en 100.000+ inwoners.

Voldoende kandidaten

In totaal waren er 220 plekken te vergeven in het VNG-bestuur en in de commissies, waarvan er nu dus 217 zijn ingevuld. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden lijkt het goed wanneer de raad als hoogste bestuursorgaan van de gemeente niet alleen is vertegenwoordigd door de burgemeester maar ook door veel meer raadsleden, aldus de huidige voorzitter Hanneke Willemstein. ‘Kandidaten waren er voldoende.’ Op 28 oktober, vijf weken voor de Najaars ALV van 2 december, is het mogelijk om tegenkandidaten te stellen.

Verdeling functies

In de ledenbrief spreekt de VNG over een ‘lastige puzzel’ voor de voordrachtscommissie. Bij de verdeling van de functies is 10 procent naar de raadsleden gegaan. Wethouders zijn het beste vertegenwoordigd (55 procent), gevolgd door de burgemeesters (24 procent). De griffiers (5 procent) en gemeentesecretarissen (6 procent) sluiten de rij. De verdeling man/vrouw (64/36) is nog lang niet gelijk, maar wel beter dan vier jaar geleden (70/30). De VNG erkent dat vrouwen in een deel van de commissies nog steeds aanzienlijk ondervertegenwoordigd zijn.

Lokale partijen

Lokale partijen zijn het beste in het bestuur en de commissies vertegenwoordigd (22 procent), gevolgd door de VVD (18 procent), PvdA (14 procent) en D66 en GroenLinks (beiden 10 procent). Leden uit gemeenten die minder dan 50.000 inwoners zijn vormen een grote minderheid (41 procent), uit de G4 komt 11 procent van de bestuurs- en commissieleden. Hofleverancier van de provincies is Zuid-Holland (16 procent), gevolgd door Noord-Brabant (15 procent) en Noord-Holland (12 procent). Uit Flevoland komen de minste afgevaardigden (3 procent).

Afscheid Van Zanen

De VNG maakte in haar ledenbrief ook bekend dat voorzitter Jan van Zanen afscheid wil nemen op de ALV van juni 2023. De benoemingstermijn van vicevoorzitter Hubert Bruls eindigt op de Najaars ALV van 2 december a.s.. Deze week wordt de vacature van vicevoorzitter opengesteld, waarbij de verbinding zal worden gelegd met de latere vacature voor het voorzitterschap. Ook worden de nog niet ingevulde vacatures in het CvA en twee vacatures in de commissie Europa & Internationaal opengesteld.