Primeur

Mijn moeder ergerde zich nogal. Aan Pauw en Witteman. ‘Ze hebben het wel een uur gehad over het voortijdig beschikbaar komen van de miljoenennota’, sprak ze nijdig. ‘Ze gingen er maar over door. Wat is daar nu zo belangrijk aan?

Ik wilde weten wat erin in stond. Maar dat zeiden ze niet. Alleen maar allerlei meningen over het feit dat dat ding voortijdig op het internet stond.’ Het proces was voor deze topjournalisten blijkbaar belangrijker dan de inhoud.

 

Ikzelf ben meer het opgewekte type, dat zich niet zo snel ergert. Maar ik had me eerder die week ook al verbaasd over RTL4 en Frits Wester. Die had er veel energie in gestoken om als eerste de Miljoenennota in handen te krijgen. Daarmee had hij de primeur. Op maandag al.

 

Op sombere toon vertelde hij dat de voorspelling voor de economische groei in 2012 slechts één procent was. En dat het begrotingstekort maar liefst 2,9 procent zou zijn. En dat was maar net onder de drie procent grens die de EU toestaat.

 

Wat deze objectieve verslaggever er niet bij vertelde was dat, als deze voorspellingen uitkomen, het tekort wordt teruggebracht van ruim 4 procent naar 2,9 procent. En dat die economische groei van 1 procent helemaal geen slecht resultaat is, zeker in deze sombere economische tijden. Ik snapte dan ook niet dat hij zijn primeur met een grafstem bracht, alsof zojuist de derde wereldoorlog was uitgebroken. Maar ja, goed nieuws is geen nieuws. En een primeur met positief nieuws is blijkbaar een contradictio in terminis.

 

Waarom willen journalisten eigenlijk primeurs scoren? Waarom is dat zo belangrijk? Vroeger, toen er nog geen internet was, bracht de krant het nieuws als eerste. Dat was aantrekkelijk voor de lezers. Een primeur kon een commercieel voordeel opleveren: meer lezers.

 

Maar tegenwoordig? Een primeur verschijnt in het journaal en met de snelheid van het licht verspreid het nieuws zich over het internet. En zijn ook de niet-kijkers van RTL-nieuws op de hoogte. Daarmee vervalt het commerciële voordeel, RTL Nieuws zal niet meer kijkers krijgen door zo’n primeur.

 

Een ander voordeel kan ik niet bedenken. Maar toch blijven journalisten achter primeurs aanjagen alsof dat het belangrijkste onderdeel van hun werk is. Wat, dankzij de moderne techniek, ook leidt tot een steeds grote versnelling van het nieuws. Wat te denken van al die ingelaste journaals en nieuwsuitzendingen, bijvoorbeeld bij de brand in Moerdijk? Had ik best ’s avonds in het acht uur journaal over willen horen. Maar ja, al die nieuwsredacties wilden primeurs! Het nieuws als eerste brengen! Die uitzendingen in de middag, waarbij ik van uur tot uur op de hoogte werd gehouden, vond ik volkomen oninteressant. En met mij waarschijnlijk 99 procent van de bevolking.

 

Het najagen en publiceren van primeurs heeft geen enkel voordeel. Maar wel een heleboel nadelen. Het jaagt iedereen op, je krijgt het gevoel dat je iets gemist hebt als je niet onmiddellijk op de hoogte bent. ‘Snel’ en ‘onmiddellijk’ zijn de norm geworden. Maar niemand kan uitleggen wat we daar nu mee winnen.

 

Paul Lensink