Joost Manusama, de eerste Molukse burgemeester

Na een carrière van meer dan dertig jaar bij de politie is Joost Manusama deze week begonnen als burgemeester van Capelle aan den IJssel. Hij heeft een goede leerschool gehad, vindt Manusama: ‘Waakzaam en dienstbaar past perfect bij een burgemeester.’

Hardlopen

Terwijl de politie met veel misbaar de straat opgaat voor een nieuwe vroegpensioenregeling, stapt de 59-jarige chef van het politiedistrict Zeeland over op een 24/7-baan. Manusama: ‘Mensen vragen mij nog steeds: “Waar begin je aan?” Dan zeg ik: “Vroeger was je op mijn leeftijd oud, maar ik voel me hartstikke jong.” Ik ga me weer bezighouden met krav maga (een Israëlische zelfverdedigingssport, red.) en ik vind hardlopen nog steeds leuk. Ik heb de energie en ik wil nog altijd iets betekenen voor de samenleving. Ik heb als klein jongetje in Capelle gewoond. Ik ken de dynamiek van deze gemeente. Ik heb het erop gewaagd. Dat had ik nog niet eerder gedaan, het was de eerste keer dat ik op een burgemeesterspost solliciteerde.’

Gezaghebbend

En daar zit je dan als oudste sollicitant tegenover de vertrouwenscommissie van de Capelse gemeenteraad. Een doorgewinterde politieman. ‘Daar hebben we het over gehad; voornamelijk over mijn stijl van leidinggeven en hoe stressbestendig ik ben. Voor mij was mijn carrière bij de politie overigens helemaal geen selling point. Capelle aan den IJssel zit niet op een sheriff te wachten. Ik ben veel meer dan alleen politieman. Ze zochten een betrokken, verbindende en gezaghebbende burgemeester. Ik ben in de volle breedte actief geweest in de samenleving, en dat ben ik nog: als commissaris bij verschillende woningcorporaties, als voorzitter van de cliëntenraad van CZ in Zuid-Holland, als lid van commissie ongewenste omgangsvormen van Buitenlandse Zaken, als lid van de raad van advies van een scholengemeenschap’, zegt Manusama. ‘Ik wil altijd verder kijken dan mijn neus lang is. De gemeenteraad was in zijn profielschets ook positief over nevenfuncties. Ze geven energie.’

VVD

Joost Manusama is nooit wethouder geweest, maar was wel bijna twaalf jaar voor de VVD lid van de gemeenteraad van Krimpen aan den IJssel (van 1991 tot 2001), en stond twee keer op de kieslijst voor de Tweede Kamer (‘een keer net niet erin gekomen’). ‘Ik ben geen lid meer van de VVD’, zegt Manusama. O, bonje, onvrede? ‘Nee hoor. Als lid van een politieke partij wil ik actief kunnen zijn. Ben ik ook altijd geweest, maar dat kon niet meer bij de politie. Ik moest mij echt op het politiewerk richten. En dus heb ik mijn lidmaatschap opgezegd’, zegt Manusama. ‘Nu overweeg ik om weer lid van de VVD te worden. Volop burgemeesters zijn actief binnen de VVD. Van hen kan ik wat opsteken.’

Ondermijning

Manusama’s collega in Stadskanaal Klaas Sloots was voor zijn bestuurlijke carrière ook districtchef bij de politie. Hij stortte zich als burgemeester op de strijd tegen de ondermijnende criminaliteit. Is dat ook iets voor hem? Manusama: ‘Ik ben er niet op uit, maar ik loop er ook niet voor weg. In onze regio zijn veel taken belegd bij de burgemeester van Rotterdam, die op zijn – haar – beurt taken neerlegt bij de regioburgemeesters. Mijn voorganger had mensenhandel in zijn portefeuille, dat schurkt tegen ondermijning aan. Ik was portefeuillehouder ondermijning bij de regionale eenheid Zeeland-West-Brabant en stond aan de wieg van de zeehavenpolitie in Vlissingen en Terneuzen. Als mijn vakbroeders in de regio tot de conclusie komen dat ondermijning écht past bij de burgemeester van Capelle, dan zal ik geen nee zeggen. Je moet wel je verantwoordelijkheid nemen.’

Samenwerking

De allesoverheersende overeenkomst tussen werken voor de politie en voor de gemeente is volgens Manusama dat je iets wil betekenen voor de burgers. ‘Je doet je werk in dienst van de samenleving. Dat is ook ter sprake gekomen in de gesprekken met de vertrouwenscommissie. Mensen denken bij de politie al snel aan een strakke en hiërarchische organisatie. Die tijd is voorbij. Mijn stijl van leidinggeven past daarbij.
Jij bent eindverantwoordelijk, en daar loop je niet voor weg, maar je behaalt alleen samen resultaat. Zonder samenwerking ben je als chef niets bij de politie en als burgemeester niets in de gemeente. Dienstbaar en waakzaam – dat devies van de politie past perfect bij een burgemeester.’

Molukkers

Joost Manusama is Nederlands eerste Molukse burgemeester, maar wil zijn Molukse afkomst niet zo benadrukken. ‘Omdat ik heel nadrukkelijk burgemeester voor alle Capellenaren ben, waar hun wieg ook heeft gestaan. Maar laat ik zeggen dat ik niet vergeet waar mijn vader vandaan komt. Die komt van een klein eilandje op de Molukken. Mijn opa was er dorpshoofd, in Abubu. Ik was als voorzitter van een Molukse culturele organisatie in Krimpen aan den IJssel ook voorzitter van de koempoelan Abubu. Ik ben er een paar keer geweest. Mooie vakantie maar wij passen daar niet meer Het tempo! Ik ben wel trots op mijn afkomst. Die trots voel ik ook bij deze tentoonstelling. Je ziet wat Molukkers ondanks hun moeilijke startpositie hebben bereikt in Nederland.’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 18 van deze week. (inlog)