Liever praten dan beboeten

Bureau Halt spreekt met jongeren die zich niet aan coronaregels houden. Doel is bewustwording bij hen en ondersteuning van gemeenten, politie en buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) in de handhaving. Het Openbaar Ministerie wilde er eerst niet aan, maar na een maand coronamaatregelen werd Halt toch ingezet.

Geen tijd
‘We hadden al actie ondernomen om onze interventie klaar te zetten, maar het Openbaar Ministerie wilde dat eerst niet’, zegt Halt-directeur Janet ten Hoope. ‘Alleen de boete was beleid, maar van onderop, vanuit politie en gemeenten, werd gezegd: dit voelt niet goed. Die jongeren kunnen beter naar Halt, met hun ouders erbij. Die oproep kwam vooral vanuit dienders op straat: doe dat gesprek, daar hebben we zelf geen tijd voor.’

Regels dringen lastig door bij jongeren
Met een nieuwe gedragsinterventie biedt Halt ‘een snelle pedagogische reactie’, gericht op bewustwording en handhaving van het (onlangs weer verruimde) samenscholingsverbod. Die interventie werd pas in de week van 20 april j.l. actief. ‘In het begin was die behoefte er niet. Eerst waarschuwen en dan boetes, was de lijn’, aldus strategisch adviseur en landelijk projectleider Marie-Louise van Maarseveen. ‘Na een tijdje kwamen signalen binnen dat het lastig was bij jongeren de regels te laten doordringen. Die signalen hebben we gebundeld en aangeboden. Het handhavingsbeleid is daarna gewijzigd en Halt is eraan toegevoegd. Het OM vond dat al zo vaak was gewaarschuwd en jongeren nu door zouden moeten hebben dat samenscholen niet kon. Een pedagogische interventie was op zijn plaats. Toen kwam er ruimte voor onze inzet.’

Veel doorverwijzingen in drie regio’s
Wat is de uitkomst? De meest actuele landelijke cijfers zijn van week 17 tot en met week 22. Daaruit blijkt dat 734 jongeren zijn doorverwezen naar Halt na overtreding van de noodverordeningen. ‘Er zijn regionale verschillen’, zegt Van Maarseveen. Vooral in drie regio’s wordt veel doorverwezen: Oost-Nederland (136), Den Haag (132) en Oost-Brabant (118). ‘Dat hangt ook af van de mate van bekendheid met Halt, de aanwijzing en de handhaving. Het gaat dan om de communicatie intern in de organisatie en de mate van prioritering en handhaving. En ook de hoeveelheid jongeren en hun gedrag op straat, in de buitengebieden bijvoorbeeld, speelt mee.’

Fijn om te reflecteren
Uit de Halt-praktijk hoort Van Maarseveen terug dat er twee soorten gesprekken zijn. Enerzijds de ouders en jongeren die balen dat ze bij Halt zijn, omdat ze het lastig vinden om zich aan de regels te houden, er onbekend mee zijn of ze onduidelijk vinden. ‘Ze vinden het ook lastig dat ze soms een compliment en dan weer een boete krijgen. Maar ze vinden het wel fijn om te reflecteren, inzicht in de achtergrond van regels te krijgen. We geven ook een toelichting op de regels: wie zitten er om jou heen? Zijn dat mensen in de risicogroep?’

Opvoedingsondersteuning
En dan zijn er de lastige gesprekken met veel weerstand over überhaupt de regels. Ze vragen zich af hoe ze die regels dan moeten kennen en zijn boos op verschillen in handhaving. ‘Maar de meeste mensen willen geen boete, dus dan gaan we wel aan de slag met de jongeren en maken ze ook de leeropdracht.’ Ten Hoope vult aan dat ouders ook blij zijn met Halt. ‘Ze hadden nog zo gezegd tegen hun kinderen om zich aan die regels te houden. Zij zien het als ondersteuning van de opvoeding.’

Lees het hele artikel deze week in BB12 (inlog)