Lokale fracties maken zich los van de VVD

Enkele lokale VVD-fracties gaan verder als liberale fractie en raadsleden stappen over naar een andere partij. De landelijke samenwerking met de PVV ligt hier mede aan ten grondslag. Nog meer (lokale) VVD’ers sluiten zich aan bij de ‘de nieuwe VVD’.

Tynaarlo

‘Wij verlaten de VVD niet, de VVD heeft ons verlaten’, zei fractievoorzitter Gezinus Pieters vorige maand toen zijn fractie bekendmaakte verder te gaan als ‘Tynaarlo Liberaal’. Al 30 jaar is hij VVD-lid (en dat blijft hij) en al 22 jaar is hij er politiek actief voor. Het liberalisme spreekt hem aan: vrijheid, verantwoordelijkheid hebben en dragen. De reden om verder te gaan als Tynaarlo Liberaal is een ‘complex van factoren’, aldus Pieters. De landelijke samenwerking met de PVV is er daar één van. ‘We hebben besloten dat we liberale standpunten beter kunnen vertegenwoordigen als lokale partij’, verklaart hij.  

Beeldvorming

Landelijke partijen staan lokaal onder druk. ‘Zij verliezen de aansluiting met de lokale politiek’, merkt Pieters al langer. ‘Dan vraag je je af of je nog wel kunt verwoorden wat er lokaal leeft. Door beeldvorming rond de landelijk partij is het voor ons lastiger ons op lokaal niveau te profileren.’ Landelijke politiek krijgt meer aandacht. ‘En wat lokaal moet gebeuren, wordt landelijk niet uitgedragen.’ Hij noemt de woningcrisis. ‘Lokaal is dat anders dan landelijk. Hier zijn gemakkelijker oplossingen te vinden dan in grote steden.’

Van ‘ordinaire zetelroof’, waar oud-raadslid Jan van Heukelum hem beticht, wil Pieters niets weten. ‘Ik ben gekozen als Gezinus Pieters. ‘Ja, voor de VVD, maar mensen hebben op mij gestemd.’ Het was geen lichtvaardig besluit, aldus Pieters. Daarbij blijft het verkiezingsprogramma leidend. ‘Dat verandert niet. We nemen wel meer afstand van de landelijke lijn. Het is niet zo dat deze twijfel bij anderen geheel onbekend is.’

Afsplitsing

‘We missen de oude straight-up liberale VVD die gewoon beslissingen nam’, zei VVD-fractievoorzitter Sybren van der Velden-Walda in april, toen hij bekendmaakte dat zijn fractie in Wijk bij Duurstede verder gaat als Lokaal Liberaal. ‘Om te voorkomen dat de gemeentepolitiek wordt verwisseld met en/of wordt beïnvloed door het beleid in politiek Den Haag’, staat op de VVD-website.
De fractie gaat geen totaal andere koers varen, maar staat niet meer achter de VVD als landelijke partij. In nadere uitleg heeft Van der Velden-Walda ‘geen interesse’. Dat is zo afgesproken in de fractie ‘na onze afsplitsing’.

Ongepast

In beide gemeenten verliest de VVD drie zetels, maar de liberale waarden blijven dus wel vertegenwoordigd. Het kan ook anders: in Hoogeveen stapte raadslid Erica Blenkers over naar de PvdA en in Den Haag ging Martin van den Goorbergh zelfstandig verder en werd lid van JA21. Het ‘rechts-liberale’ Dordtse VVD-raadslid John van der Net vindt het fout dat de VVD de deur naar Wilders heeft opengezet, zei hij vorig jaar. Hij noemde de samenwerking met de veroordeelde politicus ‘ongepast’, wees op Wilders’ banden met Rusland en kondigde aan uit de partij te stappen bij samenwerking met Wilders.

‘Dat was toen de insteek’, zegt hij nu. ‘Maar ik zit er voor Dordrecht en mijn loyaliteit aan de fractie is groot. Wel ben ik constant kritisch en zo heb ik de meeste invloed.’ Een beetje populisme vindt hij prima. ‘Maar de inhoud is belangrijker. Dat mis ik wel. We moeten niet meegaan met dat populistische geneuzel.’ Wilders roept nu van alles via X. ‘Dat zorgt voor onrust en dat vind ik geen basis voor samenwerking.’

Nieuwe VVD

Met een paar honderd andere VVD’ers probeert Van der Net in ‘de nieuwe VVD’ liberale waarden te bewaken. ‘We willen het debat blijven aanzwengelen en druk uitoefenen. Als de kabinetsplannen er eenmaal zijn, verwacht ik dat we actiever commentaar gaan geven. En we kunnen tijdens het congres moties indienen.’