‘Je moet wel wat bravoure hebben’

Helmonder Chahim: ‘Wij zijn Europa’

Mohammed Chahim (34) komt net uit de ‘wasstraat’ in het Europarlement als hij aanschuift in de brasserie aan het Place du Luxembourg. ‘Ik zat er naast Nigel Farage. Hij was moederziel alleen’, lacht de nieuwbakken PvdA-Europarlementariër. De één kan niet wachten tot hij Europa mag dienen, de ander keert Europa liever vandaag dan morgen de rug toe, maar vanochtend gingen ze gebroederlijk langs de euroloketten. ‘Bij de ene afdeling lever je je persoonsgegevens in, bij de andere wordt een foto gemaakt voor je toegangspasje, je gaat langs de IT, je opent een bankrekening. En bij ieder loket kopieren ze je paspoort. “Mevrouw”, zei ik, “ik heb mijn paspoort al laten zien”. “Nee, nee, dat is een ander departement.” Ach, ik heb liever dat ze tien keer mijn paspoort kopiëren dan dat ze het één keer verkeerd doen.’

Mohammed Chahim verruilt de Helmondse politiek (ruim 90.000 inwoners) voor die van de Europese Unie (511 miljoen inwoners) in Brussel. Op 2 juli wordt de Brabantse PvdA’er geïnstalleerd als lid van de Progressieve Alliantie van Sociaal- Democraten in het Europees Parlement. Hij is dan nog fractievoorzitter van de PvdA in Helmond, en dat blijft hij tot 10 september. Chahim is op zijn 34ste een oude rot in de gemeenteraad van Helmond. Hij zit er al dertien jaar in. Sinds 2014 is Chahim fractievoorzitter. Hij kent iedereen en iedereen kent hem. Het vertrek uit de Helmondse politiek valt Mohammed Chahim daarom zwaar. ‘Er is niets dankbaarder dan de gemeentepolitiek. Ik ga het directe contact met de inwoners enorm missen, dat weet ik nu al. Het is fascinerend dat je als raadslid het kleine leed van mensen, dat zij heel groot vinden, snel kunt verzachten. Het is politiek op z’n kleinst en tegelijk op z’n grootst. Je raakt direct het leven van mensen. Zo direct zal mijn werk niet zijn in Brussel.’

Etnische straat
Met zijn Europarlement met 751 leden uit 28 landen. Mohammed wie? Dat zullen ze in Helmond niet zeggen over dat joch uit Heipoort, met zijn vijf broers en één zus (trouwens raadslid voor de VVD in Eindhoven). ‘Helmonders zijn halve Rotterdammers’, zegt Chahim. ‘Direct en af en toe heel plat, maar als je ze leert kennen en zij leren jou kennen, dan zijn ze zeldzaam zachtaardig.’ De eerste woning van de familie Chahim stond in de Heistraat – de ‘etnische straat’ van Helmond (de eerste vijf kinderen en de laatste werden geboren in Weert, Mohammed in Fés).

Niet alle Marokkaanse ‘mennekes’ zijn ongeschonden uit die buurt gekomen. Dat hij ook in Heipoort ‘de verkeerde afslag’ zou nemen, lag overigens niet voor de hand. Chahim: ‘Ik heb een goede opvoeding gehad van mijn ouders en ik realiseerde mij al vroeg wat het effect was van mijn woorden en daden op mijzelf én op de Marokkaanse gemeenschap. Ik weet nog goed dat ik bij Willem II was voor een wedstrijd van een Marokkaans jeugdelftal. De tribune werd vernield, het ging totaal de verkeerde kant op. RTL4 vroeg mij er als jong raadslid naar. Wat zij hadden gedaan sloeg helaas neer op de hele Marokkaans-Nederlandse gemeenschap, antwoordde ik. Als ik hier in Brussel faal, dan is dat niet goed voor de PvdA én niet goed voor de Marokkaanse Nederlanders. Wat ik doe, wordt geprojecteerd op een groep. Dat is kwalijk. We moeten ophouden met het voeren van dat soort identiteitspolitiek.’

Chahim blijft als Europarlementariër in Helmond wonen. Hij is van plan om drie dagen in de week in Brussel te bivakkeren, eerst in een hotel en later in een pied-à-terre. ‘Het enige loket waar ik nog niet ben langsgeweest, doet iets met huisvesting’, weet Chahim. Op de vrijdagen wil hij in zijn geliefde Helmond zijn of gaat hij op werkbezoek. Voor de goede orde: Chahim had niet weg gehoeven als raadslid. Hij mag er als Europarlementariër talloze bijbanen op nahouden (Farage doet niet anders) en geen regel belet hem om raadslid blijven. Chahim: ‘Ik heb passie voor mijn stad en het zal altijd mijn thuis zijn, maar dan moet je er ook al je uren aan kunnen geven. Dat kan niet als je in het Europees Parlement zit.’ En als je ruim dertien jaar in de gemeenteraad hebt gezeten, dan is het ook wel goed om iets anders te gaan doen.

Chahim: ‘Ik ben op mijn 21ste in de lokale politiek beland, terwijl ik daar helemaal niet om had gevraagd. Zonder dat ik het wist, had het PvdA-afdelingsbestuur mij opgegeven voor een gesprek met de kandidaatstellingscommissie. Dat resulteerde in 2006 in een derde plaats op de kieslijst voor de PvdA in Helmond. Dat vond ik een grote eer. Ik heb mij altijd met hart en ziel op het politieke werk gestort. Met die inzet was ik graag wethouder geworden. Misschien is het arrogant om te denken dat ik een goede wethouder was geweest, maar je moet in de politiek wel wat bravoure hebben. Een bokser zonder zelfvertrouwen verliest doorgaans ook zijn partij.’

Bekokstoven
Het Europees Parlement is ook niet gelopen ‘zoals het zou moeten’, zegt Chahim. ‘Politiek overkomt je een beetje. Carrièreplanning werkt niet. Ik had zelf nooit gedacht dat ik in Brussel terecht zou komen. Ik heb niet direct gesolliciteerd. We hebben een gesprek gehad, waarna een lid van de kandidaatstellingscommissie mij vroeg of het geen goed idee was om te solliciteren. Dat heb ik gedaan, omdat ik mij goed realiseer dat Europa ons allemaal raakt en dat daar ook de oplossingen liggen. Ik heb bij TNO heel veel onderzoek gedaan voor de Europese Commissie op het gebied van duurzaamheid, klimaatveranderingen en transport. Die thema’s moet je grensoverschrijdend aanpakken. Ik hoop in Brussel over deze onderwerpen politiek- wetenschappelijke artikelen te kunnen blijven schrijven.

Ik wil dicht bij de kenniswereld blijven. Daarom kies ik in Europa graag voor een onderwerp als klimaat. Ik ben niet van het de verontwaardiging over het nieuws van de dag, maar van de lange termijn. Europa gaat echt over onze toekomst.’ En altijd dat geklaag van nationale politici over het ‘ongrijpbare Europa’ en die Brusselse moloch. ‘Daar word ik zo moe van’, zegt Chahim op het Place du Luxembourg. ‘Wij zijn Europa. Europa is de staatshoofden, de Europese Commissie, het Europees Parlement. De Commissie is benoemd door de leiders van de lidstaten én door het Europees Parlement. Onder alle besluiten die worden genomen, moet de handtekening van de Nederlandse regering staan.

En dan heb je ook nog parlementariërs die er iets over te zeggen hebben. Het idee dat ‘Brussel’ van alles bekokstooft zonder dat wij er iets over te vertellen hebben, is bizar. Onder iedere regeling moet de handtekening van Rutte. Wat gebeurt, is dat de hoofden van de nationale overheden in Brussel een compromis sluiten om vervolgens in eigen land te doen alsof ze dat compromis opgelegd hebben gekregen.’

Weggehoond
Menigeen werd verrast door de zege die de PvdA in mei bij de Europese verkiezingen behaalde (de partij gaat van drie naar zes zetels), maar rekenmeester Chahim was niet zo verbaasd. Aan de vooravond van de verkiezingen wees hij er in het Eindhovens Dagblad op dat Frans Timmermans de PvdA aan een zege zou helpen en dat hij een grote kans maakte op een plek in het Europees Parlement. ‘Toen ik begin dit jaar werd gebeld dat ik op de zesde plek stond, ben ik gaan rekenen. Begin 2018 meldde Maurice de Hond dat acht procent van de mensen landelijk op de PvdA zou stemmen, maar dat dit Europees op zestien procent lag. Met die zestien procent kwam ik op vier a vijf zetels uit. Ik werd weggehoond. Rond de Statenverkiezingen waren de kansen van de PvdA beter, maar ik werd nog steeds uitgelachen.

De PvdA had drie Europarlementariërs en daar werd nu weer op gehoopt. De Hond kwam met een peiling waaruit bleek dat 21 procent van de mensen aangaf op de PvdA te zullen stemmen. Als econometrist kan ik je vertellen dat die relatieve toename significant is. Dat had alles te maken met Frans Timmermans. Hij heeft tachtig procent van de stemmen gekregen. De enige partij die daarbij in de buurt kwam, was Jezus Leeft’, zegt Chahim met een lach. Mohammed Chahim kan goed rekenen. Hij stapte niet alleen als broekie in de raadspolitiek van Helmond, hij promoveerde ook op zeer jeugdige leeftijd (26) aan de Tilburg University op het proefschrift Impulse Control Maximum Principle: Theory and Applications. De ‘Brusselse’ PvdA krijgt met Chahim een bolleboos in haar gelederen die qua bravoure natuurlijk niet kan (en wil) tippen aan Frans Timmermans en die ook geen Italiaans spreekt, maar die dat waarschijnlijk wel in een handomdraai leert.

Op de middelbare school gingen de 9's naar wiskunde, maar ook naar Spaans en Frans. Het menú del día en het Rapport sur l’action de l’Union pour la durabilité hebben kortom geen geheimen voor de econometrist. ‘Volgens mij zijn heel veel bèta’s goed in Romaanse talen, omdat die talen heel gestructureerd zijn. Voor een gestructureerde denker is het Frans makkelijker dan het Nederlands. Het Nederlands is moeilijk, want op iedere regel heb je tien uitzonderingen. Leg het verschil tussen het en de maar eens uit.’

Bèta
Wat moet het verrukkelijk zijn om in een politieke wereld van alfa’s als één van de weinige bèta’s wel te kunnen rekenen. En om in een handomdraai te zien welke rekenfouten ambtenaren voor bestuurders maken. Chahim: ‘Ik heb bij TNO gewerkt aan modellen die worden gebruikt door de Europese Commissie, maar ik heb als raadslid geleerd dat je niet op de stoel van een bestuurder moet gaan zitten. Je moet ieders taken en verantwoordelijkheden respecteren. Ik ben geen commissaris.

De Europese Commissie heeft zijn eigen taken en verantwoordelijkheden. Ik wil ook niet op de stoel van de ambtenaren gaan zitten, want dat is voor een politicus ook niet altijd even handig. Als je bestuurders en ambtenaren niet de ruimte geeft om te antwoorden op je vragen omdat je het zelf allemaal beter denkt te weten, dan ga je daar een prijs voor betalen.’

CV
Mohammed Chahim (Fés, Marokko, 1985) ging in Helmond naar het vwo en behaalde in 2006 zijn BA econometrie en operationele research, in 2007 zijn MA financiële econometrie en actuariaat en in 2008 een onderzoeksmaster in de micro-economie aan de Tilburg University. In 2013 promoveerde Chahim aan de economische faculteit in Tilburg. Voor zijn uitverkiezing tot lid van het Europees Parlement in mei van dit jaar, werkte Chahim als kwantitatief onderzoeker bij TNO in Den Haag. Hij werd in maart 2006 lid van de gemeenteraad van Helmond voor de PvdA. Op 2 juli wordt hij geïnstalleerd als lid van het Europees Parlement.