Niet-Randstedelingen voelen zich niet begrepen

Medio maart 2023 vonden de verkiezingen voor de Provinciale Staten plaats. In de aanloop naar deze verkiezingen voerde I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur twee onderzoeken uit. De focus van deze onderzoeken zijn niet electoraal van aard, maar hebben betrekking op hoe Nederlanders het bestuur van en het leven in hun provincie ervaren.

In dit tweede rapport gaan we nader in op mate van verbondenheid met de provincie, alsmede de regio en woonplaats van Nederlanders. Ook analyseren we in welke mate Nederlanders een kloof ervaren tussen de Randstad en andere gebieden.

Een deel van de uitkomsten is vergeleken met eerder onderzoek uit 2017 in opdracht van Tubantia en met uitkomsten van een onderzoek uit 2019 in opdracht van de NOS.

Belangrijkste uitkomsten

Ruim een derde van de Nederlanders (36%) voelt zich (zeer) sterk verbonden met zijn of haar provincie. Dit gevoel leeft vooral buiten de Randstad. Zeeuwen (68%), Drenten (67%), Limburgers (63%) en Groningers (60%) voelen dit het vaakst. In de Randstedelijke provincies speelt dit veel minder. Randstedelingen voelen zich vaker verbonden met Nederland en/of hun woonplaats.

In de niet-Randstedelijk provincies Overijssel (36%) en Gelderland (30%) is de provinciale verbondenheid ook relatief laag. Daarentegen voelt men daar vaker verbinding met de regio, te denken valt aan Twente, Salland en de Achterhoek.

Als we beide graadmeters (verbondenheid met provincie en regio) samennemen zien we duidelijk dat de Randstedelijke provincies afwijken van de rest. In Utrecht en Zuid- en Noord-Holland voelt ongeveer de helft zich verbonden met ofwel de regio of de provincie terwijl dit in Drenthe bijvoorbeeld 82 procent betreft.

Vooral oudere inwoners voelen een sterke verbondenheid met hun provincie. Jongeren ervaren juist een sterkere verbondenheid met hun woonplaats. Wanneer gevraagd wordt naar waar mensen in hun provincie of regio trots op zijn, wijst een meerderheid de natuur aan. In Randstedelijke provincies worden de binnensteden vaker genoemd.

Voorts zien we een samenhang tussen de verbondenheid met de provincie en/of regio en het ervaren onbegrip door de politiek. Inwoners van de provincies Drenthe, Zeeland, Groningen, Limburg en Overijssel, die zich sterk verbonden voelen met hun regio en/of provincie, geven ook vaak aan het gevoel te hebben dat de landelijke politiek niet begrijpt wat er buiten de Randstad speelt. Opvallend is dat ook in de Randstedelijke provincies (Noord-Holland, Utrecht en Zuid-Holland) dit idee leeft onder circa vier op tien inwoners.

Helft Nederlanders vindt dat media te veel aandacht besteden aan Randstad

Meer Nederlanders hebben nu het idee dat de landelijke media en politiek sterker gericht zijn op de Randstad dan zes jaar geleden.

De helft van de Nederlanders geeft aan dat de landelijke media te veel aandacht besteedt aan mensen en gebeurtenissen in de Randstad (50%). Ten opzichte van 2017 is dit een stijging van 12 procentpunt. Ook wordt de aandacht van de media volgens een groot deel van mensen (44%) te weinig gevestigd op wat er buiten de Randstad speelt.  Wederom is hier een toename te zien ten opzichte van 2017, dit keer van 6 procentpunt.

Verantwoording

Dit onderzoek vond plaats van vrijdag 10 tot en met maandag 13 februari 2023. In totaal werkten 1.335 Nederlanders van 18 jaar of ouder mee aan dit onderzoek. Het grootste deel van de steekproef (n=1.239) is afkomstig het I&O Research Panel, 96 respondenten deden mee via PanelClix. Dit zijn allen Nederlanders met een niet-westerse migratieachtergrond.

De onderzoeksresultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd, regio, opleidingsniveau en stemgedrag bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021. De weging is uitgevoerd conform de richtlijnen van de Gouden Standaard. Hiermee is de steekproef representatief voor de kiesgerechtigde Nederlandse inwoners (18+), voor wat betreft deze achtergrondkenmerken. Bij onderzoek is er sprake van een betrouwbaarheidsinterval en onnauwkeurigheidsmarges. In dit onderzoek gaan we uit van een betrouwbaarheid van 95 procent. Bij een steekproef van n=2.000 en een uitkomst van 50 procent is er sprake van een foutmarge van plus of min 2,2 procent.