Informatiehonger

Meestal is het de overheid die de burger het hemd van het lijf vraagt. Zo heeft de Belastingdienst er een handje van ondernemers te bestoken met ellenlange vragenlijsten. De ondernemer is verplicht om die vragen te beantwoorden. Want als hij dat niet doet, draait de Belastingdienst de bewijslast om. En dan moet de ondernemer maar zien aan te tonen dat de opgelegde aanslag te hoog is.

Om de eetlust van ‘rupsje-nooit-genoeg’ te matigen, nam de Eerste Kamer op 12 april een initiatiefwetsvoorstel aan, dat erop neerkomt dat een belastingplichtige onder bepaalde voorwaarden bezwaar kan maken tegen de informatieverzoeken van de Belastingdienst. De wet gaat hoogstwaarschijnlijk per aankomende 1 juli in.

Soms jaagt de burger het bestuursorgaan in de gordijnen met verzoeken om informatie. Zo dreef activist Jeroen Hanenbergh de politiekorpsen in Nederland tot wanhoop met zijn Wob-verzoek om een kopie van alle verleende en ingetrokken wapenvergunningen. De korpsen kwamen er niet onderuit om gegevens over het type en kaliber van het wapen (lees geboortejaar c.q. woonplaats) van de vergunninghouder te verstrekken. Dat kostte het korps Haaglanden ruim 5 weken want ging het om 2.662 vergunningen. (Zie BB 2009, nr. 30/31).

Maar als het echt niet kan, hoeft een terecht verzoek niet te worden ingewilligd. Zo kon de Raad van State het billijken dat GGD West-Friesland niet meer alle brieven, faxen, e-mails, adviezen, memoranda, notulen, rapporten, berekeningen, tekeningen, aantekeningen en andere documenten over de geplande transactie kon terugvinden. De GGD was het product van een fusie en bij dat proces waren veel stukken verloren gegaan. (Zie BB 2009, nr. 42).

Leiden zat vorig jaar in haar maag met het verzoek om aan te geven hoeveel van de 465 bijstandsfraudeurs uit 2008 het jaar daarop weer een bijstandsuitkering hebben gekregen. Een woordvoerster van de gemeente: ‘Er zijn media, zoals RTL, die enquêtes langs alle gemeenten sturen om een dossier samen te stellen. Soms komen ze niet met een persvraag, maar dienen zij meteen met een Wob-verzoek in. Daar hebben wij wel 3 dagen werk aan.’

Van 59 andere gemeenten kwamen de gevraagde gegevens wel. Maar omdat Leiden alleen aantallen weet en bijstandsfraudeurs niet als zodanig registreert, zouden alle individuele uitkeringsdossiers moeten worden doorgeploegd. Omdat er geen document is waarin de aantallen staan van bijstandsfraudeurs wier uitkering is beëindigd en daarna is hervat, moet de informatie dus bij elkaar worden vergaard. Gelukkig voor Leiden kent de Wet openbaarheid bestuur geen ‘vergaringsplicht’. Daarom vindt de rechtbank ’s-Gravenhage dat Leiden die moeite niet hoeft te doen.

Vindplaatsen: LJN BP9830 (Leiden), BJ1122 (politiekorpsen), BJ8916 (GGD West-Friesland)