Het hemd van het lijf

En dus wil de VNG laten betalen voor die Wob-verzoeken, om ze zo te beperken. Sommige verzoeken om openbaarheid van informatie leveren de gemeenten veel op. Om een recent voorbeeld te noemen: RTL-nieuws vroeg met de Wob de prijzen die gemeenten betaalden voor strooizout. En dat leverde de gemeenten een mooie prijsvergelijking op, inclusief de tip van de zoutleverancier om beter over de prijzen te onderhandelen. Normaal had voor zo’n onderzoek een duur onderzoeksbureau ingeschakeld moeten worden.

Maar die zinvolle vragen zijn in de minderheid. Het is voor gemeenten inderdaad vervelend om op uitgebreide vragen van tweedejaars studenten te moeten antwoorden. En, wat De Vet niet noemt maar wel sterk meespeelt, het is voor gemeenten nog vervelender om overbodige vragen te moeten beantwoorden van louche types die proberen te profiteren van een recente wetswijziging waardoor gemeenten een boete krijgen als ze te laat antwoorden op Wob-verzoeken. Pure verspilling van belastinggeld.

En toch is het een slecht voorstel van de VNG om de Wet openbaarheid bestuur te willen beperken. De gemeenten zouden juist moeten vragen om een uitbreiding van de Wob, met kortere termijnen om informatie te leveren, en hogere boetes bij verzwijgen er van. Want de Wob is niet alleen geschikt als informatiemiddel voor serieuze onderzoeksjournalisten en voor studentjes, en als bijverdienmethode voor louche types.

De Wob is ook een uitstekend instrument voor de gemeenten zelf om informatie bij de ministeries en de provincies op te vragen! Ik noem drie recente voorbeelden, waarbij de Wob zinvolle informatie kan leveren en beperk me tot onderwerpen die van belang zijn voor de financiën van de gemeenten.

Ten eerste: Begin april bespraken Rijk en VNG een advies van het Sociaal en Cultureel Planbureau over de huishoudelijke verzorging. Dat advies bleef tot vorige week geheim, ook al staat in de Wob dat overheden verplicht zijn informatie actief te publiceren.

Twee: het ministerie van Binnenlandse Zaken weigert de gegevens per gemeente van de nieuwe verdeling van de huishoudelijke zorg openbaar te maken. En drie: de vergaderstukken van overleg tussen Rijk en VNG over het gemeentefonds en de financiële verhouding worden niet openbaar gemaakt.

Terwijl het Rijk de gemeenten direct hoge boetes oplegt als de zij de gevraagde informatie niet exact aanleveren zoals het Rijk wil, hebben de gemeenten last van valse bescheidenheid bij het vragen van openbare informatie aan het Rijk. Volkomen ten onrechte!