Het banenplan in Overijssel 'cultuur is niet eng'

Cultuur was eng en kunst niet mooi. Asfalt en grote stallen, daar draaide het de afgelopen periode om in Overijssel. Het was de PvdA fractie – voor het eerst in haar bestaan in de oppositiebanken – een doorn in het oog. Dat moet na 18 maart anders.

In aanloop naar de verkiezingen zoekt Binnenlands Bestuur naar opvallende verkiezingsthema's in elke provincie. Voor meer verkiezingsnieuws: Dossier Provinciale Statenverkiezingen 2015.

Plan van de Arbeid
Niet dat kunst en cultuur prioriteit nummer één is geworden voor de sociaal democraten. Maar wel omdat kunst en cultuur mooi gecombineerd kunnen worden met een Plan van de Arbeid om de regionale werkgelegenheid te stimuleren. Zo wil de partij twee vliegen in één klap slaan. Cultureel erfgoed, gezichtsbepalende oude panden die wel een opknapbeurt kunnen gebruiken laten opknappen door bedrijven die jongeren opleiden, aannemen of een stageplaats bezorgen. En daarna kunnen die panden een nieuwe maatschappelijke functie krijgen. Twee vliegen in één klap? Fractievoorzitter Tijs de Bree droomt van drie of meer vliegen.

 
Kil en koud

Voor het eerst in haar bestaan zat de PvdA in Overijssel de afgelopen periode niet in het college. En dat viel niet mee. De Bree zag de rechtschristelijke coalitie kil en koud rechts beleid doorvoeren. ‘Elk initiatief waarin de overheid een beetje mee hielp met leerplekken of ervaringsplaatsen werd gestopt. Er liep een 1000 jongerenplan dat wij in eerder ingezet hadden, maar ook daar maakten ze een einde aan. Ze gaan er vanuit dat de economie vanzelf weer aantrekt en er dan wel weer banen komen, ook voor jongeren. Maar zo werkt het niet.’

Oude ambachtschool
Overijssel herbergt economisch gezien twee uitersten in zich. In de regio Zwolle gaat het goed. Economisch gezien is het één van de sterkste regio’s van het land. Hoe anders is dat in Twente waar de werkloosheid hoog is en de economische activiteit laat. Generaties groeien op die nooit aan de bak komen. ‘Daar maken we ons grote zorgen over’, aldus De Bree. ‘Het sociaal economisch beleid moet daarom terug op de agenda.’ Er zijn panden genoeg die beeldbepalend zijn voor de steden en dorpen waarin ze staan. Neem de oude Ambachtschool in Enschede. De Bree: ‘In de jaren 30 neergezet, een gigantisch gebouw vlakbij de wijk Roombeek waar de vuurwerkramp zich voltrok. Het is gemeentelijk eigendom, maar wat moet je ermee? Volgens een recent rapport moet het worden behouden. Maar niemand heeft geld.’ Behalve de provincie dus.

 
Niet met geld strooien

Als het aan de PvdA ligt wordt het pand gerenoveerd. Niet dat de provincie de portemonnee trekt en er daarmee vanaf is. ‘We gaan niet met geld strooien’, zegt De Bree stellig. De provincie wil de plannen samen uitvoeren met bijvoorbeeld de gemeenten als er een monumenten budget is. Of met monumentenzorg. En met ondernemers die toch al op een plekje voor hun bedrijf aasden in het pand. En met ondernemers die jongeren een stage- of leerwerkplaats geven als ze aan het renoveren gaan. ‘Je moet het meer zien als een fonds’, legt De Bree uit. ‘Wij hoeven dat niet allemaal te betalen maar we moeten aanhaken bij de mensen die er al zijn.

Alle jongeren

‘Bij een flinke renovatie zijn zoveel verschillende mensen nodig, schilders, bouwvakkers, interieurontwerpers noem maar op. Het is prachtig als jongeren daar ervaring kunnen opdoen, of stage kunnen lopen of misschien een echte baan krijgen, terwijl we mooie panden opknappen.’ Het plan rijkt verder dan het 1000 jongerenplan dat zich richtte op jongeren in de jeugdzorg. Dit plan is voor alle jongeren in de provincie. De ambitie is 2500 leerwerk of ervaringsplekken of jongeren die aan de slag gaan.

Fonds
Prachtige plannen, maar kosten die niet heel erg veel geld? Volgens De Bree valt dat best mee. Natuurlijk is er een flink startbedrag nodig om een fonds te vormen. ‘Misschien wel 20 of 30 miljoen euro voor de eerste gebouwen. En ook moet er geld komen voor opleidingen en voor de jongeren.’ Maar daarna is het de bedoeling dat de panden als ze gerenoveerd en omgevormd zijn geëxploiteerd worden en dat het geld terugkomt. ‘Zie het als voorfinanciering’, aldus De Bree. Overigens is het opknappen van monumenten voor de PvdA een eerste project. De Bree ziet meer mogelijkheden. ‘Landschapsbeheer is ook heel enthousiast over deze vorm. Bij die werkzaamheden zitten ook dingen als snoeien en kappen. Daar is heel veel werk in. Met hen gaan we in gesprek om te kijken of we ook daar een combinatie kunnen maken met werkgelegenheid.’