Overheidscampagnes splijten samenleving
'De voortdurende nadruk vanuit de overheid op gezondheid en leefstijl leidt tot een nieuwe sociale norm die mensen ongewild tegen elkaar opzet. Burgers die aan de norm voldoen, bijvoorbeeld niet-rokers of sporters, stigmatiseren groepen die niet aan de norm voldoen, zoals rokers of mensen met overgewicht', zegt Susanne Täuber, sociaal psycholoog en hoofddocent aan de Universiteit Groningen, op basis van onderzoek.
Goedbedoelde overheidscampagnes om mensen over te halen gezond te leven, splijten de samenleving in winnaars die het ‘goed’ doen en verliezers die niet aan de norm voldoen. Dat concludeert Susanne Täuber, sociaal psycholoog en hoofddocent aan de Universiteit Groningen, op basis van onderzoek.
Nieuwe sociale norm
'De voortdurende nadruk vanuit de overheid op gezondheid en leefstijl leidt tot een nieuwe sociale norm die mensen ongewild tegen elkaar opzet. Burgers die aan de norm voldoen, bijvoorbeeld niet-rokers of sporters, stigmatiseren groepen die niet aan de norm voldoen, zoals rokers of mensen met overgewicht', zegt Täuber.
Eigen keuze
De boodschap in overheidscampagnes is volgens haar voortdurend dat iedereen een eigen keuze heeft: je hebt controle over jouw gedrag. 'Maar dat is niet zo. Vaak kunnen mensen er niks aan doen dat ze bijvoorbeeld dik zijn. Je kan wel blijven wijzen naar deze mensen, maar daar bereik je niks mee. Ze raken dan gedemotiveerd, gaan zich slecht voelen en gaan juist nog meer eten'.
'Goed' mens
Tegelijkertijd gaan mensen die aan de gezondheidsnorm voldoen onbewust denken: 'ik doe goed mijn best, waarom doe jij dat niet? Omdat jij ongezond eet of onvoldoende beweegt, veroorzaak jij extra kosten voor onze samenleving. Het geld dat de overheid aan jou uitgeeft omdat jij zo dik bent, komen wij tekort bij onze scholen.' De huidige overheidscommunicatie roept volgens haar onbewust de vraag op of iemand een ‘goed’ mens is of niet. 'Dat moet dringend veranderen', vindt Täuber. Haar onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Psychology. (ANP)
De meest dramatische en verwoestende campagne is die van de verslavingsindustrie (tabaksindustrie). Bijna 100 jaar lang heeft de tabaksindustrie nicotineproducten aangeboden als een lifestyle, een stoere vrijheid, gezellig en rustgevend.
Inmiddels weten we beter, roken is een zware verslaving met veelal kankerverwekkende en dodelijke afloop. Nicotine is verslavender dan de meeste andere harddrugs. We hebben in Nederland 3.000.000 nicotineverslaafden waarvan er jaarlijks 20.000 aan hun verslaving overlijden. Wereldwijd zelfs 7 miljoen tabaksdoden per jaar. Naast al het persoonlijk leed van alle slachtoffers en nabestaanden kost het ons NETTO ook nog enkele tientallen miljarden euro's.
Als ik kijk naar de gevolgen van de marketingcampagnes van de tabaksindustrie kan ik niet anders dan dat een maatschappelijke ramp noemen die meer slachtoffers heeft gekost dan alle wereldoorlogen bij elkaar. Over splijten van de samenleving gesproken ...
De overheid heeft de grondwettelijke plicht (artikel 22 lid 1) maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Het is daarom niet meer dan logisch dat de overheid het roken hard aanpakt.