Gevangen in een polis

Van die keuzevrijheid blijft niets over. De uitwassen van een op zichzelf mooie systeemwijziging van nog geen paar jaar geleden, zijn nu al zichtbaar. Veel mensen zitten gevangen in de verkeerde polis. Gevangen in zorg in natura. Gevangen in het oordeel van de verzekeraar of en welke zorg zij ontvangen.

De arts bepaalt niet langer, maar de geldkraan. Het begrip risicobeheer domineert in de hoofden van verzekeraars. Het liefst heeft men burgers die nooit naar de dokter, de tandarts of psychiater gaan. Burgers die geen patiëntennummer hebben, nergens niet, dat zijn de ideale klanten. Burgers die wat onder de leden hebben, die houd je het liefst buiten de deur.

Reken maar uit, mensen die meer zorg nodig hebben, dan de premie die ze binnenbrengen, kosten je als verzekeraar de kop. Daar moet je er niet te veel van hebben. Winst moet er worden gemaakt. Dus zo min mogelijk zorg consumeren en het consumeren van zorg zo moeilijk mogelijk maken, dat is kern van het businessmodel van elke verzekeraar.

Die prachtige slogans over het kiezen van een polis op maat zijn mooie praat. Ook slim trouwens om ons voortdurend het gevoel te geven dat we op elk moment in ons leven kunnen kiezen voor de polis die op dat moment het beste bij ons past. Geen verzekeraar vertelt erbij dat een upgrade samengaat met een screening. Bent u inmiddels (te) ziek, of vallen u tanden er uit, helaas.

Uw huidige of te verwachten gebreken kunt u niet bij ons verzekeren. Er is genoeg keuzevrijheid hoor, gaat u gerust naar een ander. Elke jaar kunt u switchen. Wel voor eind van het jaar bij ons opzeggen. Dat geen enkele verzekeraar u als potentiele kostenpost wil hebben, vertelt niemand er bij. En de politiek? Vindt die hier nog wat van? Ja, dat de zorg beheersbaar moet blijven. Dat de verzekeraars voor kwalitatief hoogwaardige zorg verantwoordelijk zijn. Dat de verzekeraars verantwoordelijkheid zijn voor het zorgvolume. En dat de verzekeraars een zorgplicht hebben. Kortom: koning, keizer admiraal, de verzekeraars zijn het allemaal.

De macht van verzekeraars is over een aantal jaar zo groot, dat de politiek niet meer bij machte is om het systeem te herstellen. Naar inschatting van de verzekeraar dure patiënten of mensen die überhaupt kosten gaan maken kunnen niet overstappen en bij hun eigen verzekeraar geen aanvullende verzekeringen afsluiten.

Het wordt hoog tijd dat de tweede kamer een onderzoek laat doen naar het aantal mensen dat niet in vrijheid heeft kunnen overstappen of zich heeft kunnen laten bijverzekeren. Ook aan het nader inkleden van de essentie en reikwijdte van de macht van verzekeraars mag wat mij betreft een debat worden gewijd. Dan kan direct worden gesproken over de verdeling van de kosten van de preventieve gezondsheidszorg.

Verzekeraars, een paar uitzonderingen daargelaten, hebben het liefst dat de overheid deze over het algemeen dure programma’s betaalt. En dan te bedenken dat we eigenlijk helemaal geen verzekeraars nodig zouden hoeven hebben om een mooi systeem te bouwen.