Veel vragen gemeenten over opvang Oekraïners

Gemeenten hebben afgelopen week al ‘vele tientallen’ vragen gesteld over de opvang van Oekraïense vluchtelingen op een speciaal opgericht forum, zegt een woordvoerder van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Gemeenten willen bijvoorbeeld weten welke rechten de vluchtelingen precies hebben.

Bijzondere status

De vluchtelingen uit Oekraïne hoeven geen asiel aan te vragen in Nederland. Niet het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) maar de veiligheidsregio's en gemeenten zijn dan ook verantwoordelijk voor de opvang van de Oekraïners. Vanwege die bijzondere status van de Oekraïense vluchtelingen weten gemeenten vaak nog niet goed welke rechten en plichten deze mensen precies hebben, legt een woordvoerder van de VNG uit. ‘Er worden vragen gesteld als: hoe regel je onderwijs voor de kinderen? Is de Oekraïense zorgverzekering van mensen, als ze die hebben, hier geldig?

Baby’s

Een vraag gaat bijvoorbeeld over ouders met een baby: hebben zij recht op zorg van een consultatiebureau en hoe regelen we dat de baby's hun vaccinaties krijgen?’ Op het forum zijn inmiddels meer dan achthonderd medewerkers van gemeenten actief.

Handreiking

Omdat over veel onderwerpen nog onduidelijkheid bestaat, geven gemeenten elkaar op het forum tips. De VNG werkt samen met het Rijk aan een handreiking voor gemeenten over de crisisopvang van Oekraïense vluchtelingen. Die handreiking is naar verwachting later deze week af, aldus de woordvoerder. Het wordt een ‘omvangrijk document’, maar het zal nog niet alle vragen kunnen beantwoorden, benadrukt hij.

Regie

In de Tweede Kamer is volle steun voor goede opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Wel moet de overheid de regie nemen in de organisatie ervan, ook omdat er veel aspecten aan kleven zoals huisvesting, onderwijs en zorg, vinden de partijen. Ze dringen aan op urgentie, omdat er nu vooral veel onduidelijk is over wat er is en wordt geregeld. D66 noemt de informatievoorziening  een puinhoop.

Holle retoriek

Ook de PVV, die vindt dat Nederland vol is en de grenzen dicht wil, vindt dat Nederland toch moet helpen om Oekraïners op te vangen, maar dat moet tijdelijk zijn. Tegelijk hekelde de partij dat Nederland nog steeds veiligelanders binnenlaat en uitgeprocedeerden niet terugstuurt naar hun eigen land. Ook JA21 wees daarop. Maar daarvoor is het nodig dat de betrokken landen meewerken en dat is complex, aldus VVD'er Ruben Brekelmans. Hij vroeg de PVV om concrete voorstellen in plaats van zich te bedienen van  holle retoriek .

Verdringing

Daarnaast zijn er bij veel partijen zorgen over de mogelijk grote aantallen vluchtelingen die komen en mogelijk lang blijven als de oorlog lang duurt. De PvdA wil dat het kabinet  eerlijk en realistisch  is over de gevolgen van de komst van velen. PvdA-Kamerlid Kati Piri vroeg ook hoe het kabinet gaat voorkomen dat de aandacht voor de Oekraïners die voor asielzoekers uit andere landen verdringt. DENK, D66 (mede namens Volt), de Partij voor de Dieren, GroenLinks en BIJ1 uitten daar ook hun zorgen over. Het kabinet is samen met de veiligheidsregio's bezig om 50.000 plekken in gereedheid te brengen voor de eerste opvang.