Geen intimidatie, wel angst in herindelingsdiscussie

Van intimidatie van voor- en tegenstanders van een zelfstandig Scherpenzeel blijkt geen sprake te zijn. Wel durven verschillende Scherpenzelers zich niet publiekelijk uit te spreken voor of tegen herindeling met Barneveld. De toon en sfeer in het dorp zijn door de herindelingsdiscussie verhard. Politiek en de lokale media krijgen daarvan deels de schuld.

Signalen

Dat beeld komt naar voren uit een geanonimiseerde managementsamenvatting van de vertrouwenspersoon, die vorig jaar december op verzoek van de toenmalige locoburgemeester is ingesteld. Directe aanleiding voor zijn benoeming waren signalen die de Gelderse gedeputeerde Jan Markink (toezicht gemeentefinanciën, Sterk Bestuur Gelderland, VVD) te horen kreeg tijdens online sessies met inwoners over de door Gedeputeerde Staten (GS) gewenste herindeling. Tijdens een hoorzitting van Provinciale Staten over de herindelingsplannen in juni maakten ook enkele insprekers, waaronder twee Scherpenzeelse politici van de oppositie, melding van intimidatie. 

Vijandbeeld

In totaal zijn twaalf meldingen binnengekomen. Dat zijn er te weinig om algemene conclusies te trekken over de ‘gevoelde belemmeringen’, schrijft de vertrouwenspersoon, ‘maar elk signaal is er één en kan staan voor de zorgen van meerdere mensen’. De verhitte discussies die in het dorp worden gevoerd, ontsporen soms, zo stelt een van de melders. Ook wordt die discussie ‘persoonlijk tot zelfs beledigend gemaakt’. Deze melder stelt dat mensen zich in een aantal situaties onaangenaam bejegend voelden ‘als ze niet meedoen aan uitingen of acties voor zelfstandigheid. Het college (van Scherpenzeel, red.) zou geen vijandbeeld moeten creëren tegen mensen die voor herindeling zijn.’

Kopschuw

Verschillende spelers in de herindelingsstrijd maken Scherpenzelers op zijn minst kopschuw om zich openlijk uit te spreken voor of tegen herindeling, zo blijkt uit diverse meldingen. Zij geven het Scherpenzeelse college of juist GS daarvan de schuld. Een van de melders voelt geen druk vanuit de gemeente om zijn mening voor zich te houden, maar wel vanuit de provincie die ‘het gevoel geeft dat de herindeling wordt doorgedrukt’. Een ander geeft aan zich niet persoonlijk bedreigd te voelen, ‘maar heeft een onaangenaam gevoel over de wijze waarop het college (van Scherpenzeel, red) handelt richting oppositie en provincie.’ Het college van Scherpenzeel wil, net zoals de coalitie, zelfstandig blijven. De oppositie ziet daar geen heil in en is juist voorstander van een herindeling met Barneveld.

Tweespalt

Een andere melder vindt dat het college zich te eenzijdig richt op zelfstandigheid en maakt zich zorgen over de tweespalt in het dorp en de verzuurde verhoudingen. Een aantal melders stoort zich aan de in hun ogen eenzijdige berichtgeving in de lokale media. Diverse melders stellen, onder meer uit angst voor verslechtering van de sfeer in het dorp, hun mening over de bestuurlijke toekomst voor zich te houden. Een van hen zegt dat intimidatie een te zwaar woord is, maar dat hij wel ‘vervelende dingen ziet’ en zich niet vrij voelt om openlijk zijn mening te geven over herindeling of zelfstandigheid.

Openheid

De Gelderse commissaris van de koning John Berends had aangedrongen op openbaarmaking van de rapportage. Waarnemend burgemeester Eppie Klein wilde het rapport eerder niet vrijgeven, omdat anders de vooraf gegarandeerde vertrouwelijkheid zou worden geschonden. Op verzoek van Klein heeft de vertrouwenspersoon een managementsamenvatting gemaakt. Die is recent openbaar gemaakt. 'Het is nodig dat ik als burgemeester, ten behoeve van de gemeenschap en kwetsbare inwoners, besef wanneer je wel of niet openheid kunt geven. Juist daarin ben ik transparant. Het zijn persoonlijke kernwaarden die ik graag in mijn bestuurlijk functioneren hanteer', aldus Klein.

Rust teruggekeerd

'Zelf neem ik geen intimidatie waar. Ik wil en kan niet oordelen over de ervaringen van mensen', stelt de burgemeester verder. Aan de inhoud van de rapportage heeft Klein niets toe te voegen. Volgens hem zijn de gemoederen inmiddels wat tot rust gekomen. 'Ik hoop dat de terugkerende rust zoals ik die nu in onze dorpsgemeenschap waarneem, zal bestendigen. Het is een weldaad deze pure informele omgang weer te zien terugkeren.'