Geen haantje de voorste

Spraakmaker: René Weijers

We zijn gek op falende bestuurders.
Dat was de aanleiding voor mijn onderzoek. Er is veel aandacht voor falen en dwalen van bestuurders. Als we niet oppassen, zien we niet meer dat in het bestuur goede dingen gebeuren. Ik werk als adviseur vrijwel altijd met mensen die vroeg de wekker zetten, zeer bevlogen met hun bedrijf of gemeente bezig zijn en daarvan iets willen maken.

Moet een bestuurder deugen?
Ja. Als de intellectuele bekwaamheid niet wordt gekoppeld aan op zijn minst de ambitie om te willen deugen, dan kun je niet duurzaam en geloofwaardig eindverantwoordelijk bestuurder te zijn.

Wanneer gaat het goed?
Wat mij is opgevallen in de adviespraktijk en door de ontmoetingen met tien bestuurders uit verschillende hoeken, is dat het goed gaat als bestuurders een maatschappelijke opgave centraal stellen in hun bestuur. Ik heb gesproken met mensen als oud-minister Pieter Winsemius, generaal b.d. Dick Berlijn en gemeentesecretaris van Almere en voormalig korpschef van Noord-Holland- Noord Anja Grootoonk. Zij stellen zichzelf niet centraal en etaleren ook niet hun eigen heldendom. Ze positioneren zich niet als mensenredder of als krachtpatser. Goede bestuurders hebben oog voor talent en zorgen ervoor dat anderen binnen de organisatie aan zet raken.

Wanneer gaat het mis?
Als de eindverantwoordelijken zichzelf centraal gaan stellen, en niet de opgave. Als ze geen atmosfeer scheppen waarin mensen bijdragen durven te leveren. Als ze geen ruimte geven voor adviezen. Je bent weliswaar eindverantwoordelijk, maar in onze huidige complexe samenleving is het resultaat sterk afhankelijk van de mate waarin je erin slaagt om collectief een prestatie te leveren. De betere bestuurder is iemand die snapt dat hij belangrijk is, maar die daarmee niet te koop loopt. Hij zorgt ervoor dat de mensen om hem heen belangrijk zijn en belangrijker worden.

Zelf een goed bestuurder? Mijn handen jeuken vaak genoeg, maar het leven van sparring partner of klankbord is fascinerend genoeg. Ik hou van dit vak en wil het blijven doen.