‘Met enkel overleven zijn we niet klaar voor de toekomst’

Gemeenten hebben de afgelopen jaren vaak aandacht gevraagd voor hun financiële positie, maar nu moet die aandacht en dat geld naar mensen die worden geraakt in hun bestaanszekerheid en die in armoede vervallen. En daarna is het tijd voor structurele oplossingen. Dat is de boodschap van G40-voorzitter Paul Depla, burgemeester van Breda.

Langdurige aanpak

In het verleden ging het om geld voor gemeenten, maar nu gaat het om zekerheid voor mensen en organisaties, wil Depla maar zeggen. ‘Ik hoop dat we met elkaar de zekerheid en het vertrouwen van mensen terugwinnen. Dat doe je niet door eenmalig pleisters te plakken, maar door een langdurige aanpak.’ Het kabinet heeft de eerste belangrijke stap gezet, stelt Depla. ‘Maar nu moeten er ook voor de langere termijn oplossingen komen voor de vraagstukken. Dat moeten we met alle partners doen.’

Gepast antwoord

Er moet een ‘goed en gepast’ antwoord  komen op de zorgen die leven. ‘Het is heel belangrijk dat we hier langjarig en structureel aandacht aan besteden en dat weten te waarborgen.’ Zonder zekerheid komt de motor in de steden namelijk tot stilstand, ziet Depla. ‘Dat gaat ook om de maatschappelijke motor, het inkomen, een huis vinden. Je moet mensen een langdurig perspectief bieden. We moeten af van de crisismaatregelen en toe naar structurele maatregelen.’

Niet enkel overleven

Aan de ene kant moeten we zorgen dat mensen niet door ijs zakken, maar dat is onvoldoende, vindt Depla. ‘Daarop willen we het kabinet aanspreken. Anders wordt het vertrouwen niet hersteld en komen groepen straks tegenover elkaar te staan.’ Zekerheid over de financiering van steden is van belang, maar ook koopkracht. ‘We moeten echt die woningnood aanpakken, zekerheid bieden over klimaatambities en niet van crisis naar crisis gaan. We moeten van overleven naar structurele oplossingen. Nu is de overlevingsstand belangrijk, maar met alleen overleven zijn we niet klaar voor de toekomst.’

Ravijn

In de steden leven zorgen onder woningzoekenden, over het klimaat, over de asielcrisis. ‘Vanuit dat perspectief gaan we in gesprek. Niet alleen over de eigen financiën. We moeten afspraken maken over zaken die de samenleving nu splijten, het vertrouwen aantasten en de polarisatie versterken. We moeten langdurig investeren en zekerheid bieden.’ Naast alle waardering die Depla heeft voor de maatregelen rond energiearmoede, wil hij dus meer ontwikkeling op de lange termijn. Als steden moeten we vanuit de zorgen van inwoners het gesprek met het kabinet aangaan. Financiële zekerheid is voor gemeenten heel belangrijk, maar het ravijn van 2026 voor gemeenten is voor mensen het ravijn voor volgend jaar. We moeten nu naar voren stappen, richting herstel.’

Kanarie

Steden hadden een belangrijke signaleringsfunctie tijdens corona. ‘We waren de kanarie in de kolenmijn, we konden de signalen goed opvangen.’ Steden ervaren de problemen van mensen elke dag. ‘We moeten nu signaleren en dan agenderen voordat het misloopt. Die rol moeten we spelen.’ Depla hoopt dat de steden de ruimte krijgen van het kabinet om die rol te spelen. ‘Denk niet dat je het in Den Haag onder controle hebt. Als Den Haag het ziet, dan hebben wij het al gezien. Rotterdam geeft een goed voorbeeld door de vinger aan de pols te houden, de kanarie in de kolenmijn te zijn.'