Dringend gewenst: spoedwet crisisbestrijding

Onlangs stelde Alexander Rinnooy Kan, voorzitter van de SER, dat het kabinet te traag reageert op de recessie. Bos en Balkenende hebben de bankencrisis kordaat aangepakt. Maar nu de financiële crisis overslaat naar de reële economie, is diezelfde kordaatheid ver te zoeken. Als geen adequate maatregelen volgen, zal de recessie zich onnodig verdiepen.

Ik ben het gloeiend met Rinnooy Kan eens. Er gebeurt niet genoeg, er moet méér gebeuren. En wel op korte termijn. Dat we snel kunnen schakelen, heeft de Spoedwet Wegverbreding laten zien. De wet is in januari aanvaard door de Tweede Kamer. Dertig knelpunten langs snelwegen worden versneld aangepakt. In Nederland kunnen we problemen kordaat aanpakken, als het moet.

Tijdens de behandeling van het wetsvoorstel was er geen kamermeerderheid voor een vergelijkbare versnelling bij wegen in gemeenten en provincies, waar ook knelpunten zijn. Wat mij betreft komt die kamermeerderheid er alsnog. Want versnelling van gemeentelijke en provinciale infrastructuurprojecten zou een prima optie zijn om de recessie aan te pakken.

De overheid zit op een stuwmeer aan projecten die veel werkgelegenheid kunnen opleveren. Bij gemeenten, provincies en waterschappen ligt enorm veel werk op de plank. Dat kan vaak met gemak naar voren worden gehaald. Ik denk dan niet alleen aan gemeentelijke en provinciale wegen. Ik kijk ook onder de grond. Neem de riolering. In Nederland ligt ruim 100.000 kilometer rioolbuis in de bodem, waarvan iets minder dan de helft vóór 1980 is aangelegd. Meer dan 50 procent is van het zogenoemde gemengde stelsel, waarbij regenwater en rioolwater gezamenlijk worden afgevoerd. Hier ligt een prachtkans voor onderhoud en vernieuwing. Veel gemeenten zitten goed in hun budget voor deze renovaties, de procedures zijn veel korter en er kan dus snel gestart worden: een enorme economische impuls.

Of neem de rijksgebouwen. Vele daarvan voldoen niet aan de milieunormen die de overheid zelf stelt. Een inhaalslag is mogelijk (en nodig!) om ze duurzaam en energiezuinig te maken, hetzij door aanpassingen, hetzij door volledige renovatie. Ook andere overheden zouden eens kritisch naar de energieprestaties van hun gebouwen kunnen kijken. Wedden dat er een wereld te winnen valt?

Zo zijn er meer opties. Nieuwe multifunctionele schoolgebouwen, onderhoud aan waterwegen, versnelling van werkzaamheden aan het spoor. Allemaal projecten met alleen maar pluspunten. Er lekt geen financiële steun weg naar het buitenland, het werk moest toch al gebeuren en is maatschappelijk uiterst relevant. Wat mij betreft gaat het Rijk met spoed om de tafel zitten met gemeenten en provincies om een inventarisatie te maken. Een club deskundige ambtenaren (dit is een pleonasme) kan binnen twee weken alle achterstallig onderhoud in kaart hebben gebracht. Financiële, juridische en procedurele belemmeringen mogen geen rol spelen.

Het kabinet mag de indruk wekken dat het allemaal wel meevalt, maar dat is niet zo. Het is tijd voor een Spoedwet Crisisbestrijding.

Ed Nijpels
Voorzitter ONRI, brancheorganisatie van advies-, management- en ingenieursbureaus