‘Deftig maar vriendelijk’
‘De twintigste eeuw heeft zich fataal vergist toen ze traditie weghoonde en het pad van de voorzichtige verandering verliet en verachtte’, schrijft Geert van Istendael in ‘Mijn Nederland’, een kloeke bundel essays over Nederland. Istendael, Belgisch schrijver, houdt van Nederland en doet daar in enige tientallen reportages en essays verslag van in een Nederlands dat een Nederlandse schrijver nooit zou kunnen borduren.
Van de sigarenfabriek uit Culemborg, de gemiste kansen om wereldwijd een toonaangevende windenergie-industrie te ontwikkelen en de beste manier om kapucijners te eten (‘Koop nooit kapucijners in blik of glas. Altijd droog.’), tot rake observaties over de ware kapitalist (‘de ware kapitalist wil geen markt. De ware kapitalist wil maar één ding: monopolie.’)
Het lezen van dit boek vol beschouwingen over Nederland was voor mij een prachtig tegengif voor de donkere december- en januarimaand. Simpelweg omdat het nergens zeurderig of ondermijnend wordt. Istendael is altijd positief en als hij kritisch is over Nederland, is het constructief. Na het lezen van ‘Mijn Nederland’ besefte ik opeens weer wat een leuk land Nederland is.
Hij is de eerste schrijver die zich positief uitlaat over het Reformatorisch Dagblad, zonder een van de protestantse ‘mannenbroeders’ te zijn. Zeldzaam goede en zorgvuldige journalistiek vind je in dat dagblad, constateert hij. Hij was er zes maanden op geabonneerd: ‘Dagelijks streden in mijn borst gespannen aandacht, verbazing, verbijstering, maar ook bewondering om de zegekroon.’
De jaren vijftig, voor velen toch een periode van benauwende kleinburgerlijkheid, veranderen door de pen van Istendael: ‘Kleur: regengrijs tot donkere baksteen. Karakter: deftig, maar vriendelijk. Zelfs de schillenboer was een heer. Watersnood. Woningsnood. Maar dankzij Drees en de koningin zou dat allemaal worden opgelost. (…).Kortom, het was een heuse beschaving, zo smal als een grachtenhuis, maar zeker even hoog en even fraai.’
Ik had het boekje gekocht omdat ik Istendael in een radio-interview de relatie hoorde uitleggen tussen de jaren zestig (provo) en de Fortuyn-revolutie. Provo was nodig om Nederland te bevrijden van het gezapige burgerdom van de jaren vijftig en de zuilen, met alle frustraties en onderdrukte verlangens en gevoelens die daarbij hoorden.
Pim Fortuyn was nodig om Nederland te bevrijden van het conformistische politieke correcte links, zeg maar de nieuwe kleinburgerlijkheid van de jaren zestig en verder, die allerlei andere gevoelens en verlangens onderdrukte.
Want Nederlanders, zo constateert Istendael, hebben de neiging zich razendsnel te conformeren aan de nieuwste modegril en daar tevreden mee te zijn, tot de onderhuidse spanningen te groot worden en de volgende ´semi revolutie´ de samenleving op zijn kop zet.
Al lezend kwam ik erachter dat ik het verkéérde boek van Istendael had gekocht. ´Mijn Nederland´ is een bundel uit 2005. Overigens nog zeer actueel en de moeite waard. Maar hij gaat dieper in op de relatie Fortuyn en provo in zijn nieuwste bundel ´Tot het Nederlandse Volk’, zo begrijp ik. Dat ga ik snel kopen om de sombere februarimaand door te komen.
Paul Lensink
Het lezen van dit boek vol beschouwingen over Nederland was voor mij een prachtig tegengif voor de donkere december- en januarimaand. Simpelweg omdat het nergens zeurderig of ondermijnend wordt. Istendael is altijd positief en als hij kritisch is over Nederland, is het constructief. Na het lezen van ‘Mijn Nederland’ besefte ik opeens weer wat een leuk land Nederland is.
Hij is de eerste schrijver die zich positief uitlaat over het Reformatorisch Dagblad, zonder een van de protestantse ‘mannenbroeders’ te zijn. Zeldzaam goede en zorgvuldige journalistiek vind je in dat dagblad, constateert hij. Hij was er zes maanden op geabonneerd: ‘Dagelijks streden in mijn borst gespannen aandacht, verbazing, verbijstering, maar ook bewondering om de zegekroon.’
De jaren vijftig, voor velen toch een periode van benauwende kleinburgerlijkheid, veranderen door de pen van Istendael: ‘Kleur: regengrijs tot donkere baksteen. Karakter: deftig, maar vriendelijk. Zelfs de schillenboer was een heer. Watersnood. Woningsnood. Maar dankzij Drees en de koningin zou dat allemaal worden opgelost. (…).Kortom, het was een heuse beschaving, zo smal als een grachtenhuis, maar zeker even hoog en even fraai.’
Ik had het boekje gekocht omdat ik Istendael in een radio-interview de relatie hoorde uitleggen tussen de jaren zestig (provo) en de Fortuyn-revolutie. Provo was nodig om Nederland te bevrijden van het gezapige burgerdom van de jaren vijftig en de zuilen, met alle frustraties en onderdrukte verlangens en gevoelens die daarbij hoorden.
Pim Fortuyn was nodig om Nederland te bevrijden van het conformistische politieke correcte links, zeg maar de nieuwe kleinburgerlijkheid van de jaren zestig en verder, die allerlei andere gevoelens en verlangens onderdrukte.
Want Nederlanders, zo constateert Istendael, hebben de neiging zich razendsnel te conformeren aan de nieuwste modegril en daar tevreden mee te zijn, tot de onderhuidse spanningen te groot worden en de volgende ´semi revolutie´ de samenleving op zijn kop zet.
Al lezend kwam ik erachter dat ik het verkéérde boek van Istendael had gekocht. ´Mijn Nederland´ is een bundel uit 2005. Overigens nog zeer actueel en de moeite waard. Maar hij gaat dieper in op de relatie Fortuyn en provo in zijn nieuwste bundel ´Tot het Nederlandse Volk’, zo begrijp ik. Dat ga ik snel kopen om de sombere februarimaand door te komen.
Paul Lensink
Leven en laten leven gaat vrij ver in Nederland tot......
Het is vaak maar een beperkt deel van het geheel dat de aanzet geeft tot plotselinge veranderingen. Die van de jaren 60 revolutie zaten verweven in machtige linkse politieke netwerken. Dat werd een morele top down constructie.
Bij Fortuyn het omgekeerde. Deed het in zijn eentje en kreeg steun van groot deel electoraat.
Dan moet je dus wel iemand hebben van het kaliber Fortuyn, die de polsslag van de samenleving aanvoelt, autonoom is en gezond verstand toont, integerheid en kwalititeit uitstraalt, overtuigingskracht heeft en bovenal in begrijpelijk Nederlands ingewikkelde dilemma's begrijpelijk uitlegt en ook onpopulaire zaken op het bordje van burgers legt. Niks geen populist dus!
De jaren 60 revolutie is ingezet, maar kreeg geen goede nazorg van de initiatiefnemers.
Snelle veranderingen hebben goed management nodig. Je trapt de boel om en dan na mij de zonvloed. Korte termijn denken: als je mensen vrijheid en verantwoordelijkheid geeft komt het vanzelf goed. De belastingpot werd smeerolie van die norm.
Fortuyn verliet om die reden in 1989 de PvdA, na 15 jaar actief daarin te zijn geweest om vervolgens de schade te herstellen. Kreeg formeel geen gehoor bij andere grote partijen en pakte het toen zelf maar op, met dramatisch gevolg!
Als voldoende geesten rijp zijn onder het volk en de juiste persoon staat op de juiste tijd op, dan krijg je net als in Tunesie een dominoeffect. Alleen je moet wel bekwame betrouwbare leiders hebben om dit allemaal in goede banen te leiden.
De groene revolutie in Iran breidt wel uit, maar zonder goede leiders wordt het niet wat bevolking hoopt.