‘Onze uitvoeringskracht is onmisbaar’

Gemeenten, provincies en waterschappen zijn het eerste gezicht van de overheid en daarom is hun uitvoeringskracht onmisbaar. Dat schrijven de koepelorganisaties van decentrale overheden VNG, IPO en de Unie van Waterschappen in hun inbreng voor het debat over de verkiezingsuitslag op woensdag.

Daadkrachtig beleid

Niet alleen vragen koepelorganisaties om aandacht voor de uitvoerbaarheid van plannen, ze willen ook vroegtijdig worden betrokken bij de formatie. ‘Veel van het beleid dat in Den Haag wordt gemaakt vindt zijn uitwerking in de gemeenten, provincies en waterschappen’, schrijven ze in hun brief aan de Kamer. ‘Wij kunnen op basis van ervaring en onze dagelijkse contacten met inwoners, ondernemers, bouwers en boeren bijdragen aan het uitvoerbaar maken van daadkrachtig beleid.’

Te strakke regels

In de afgelopen jaren zijn veel oplossingen aan Haagse vergadertafels bedacht, constateren de drie organisaties. ‘Vervolgens bleken de plannen niet te werken in de praktijk. Vanwege tegenstrijdige of veel te strakke regels, omdat ze niet écht aansloten bij wat inwoners nodig hebben of omdat er te weinig geld voor werd ingeboekt.’ Als de drie organisaties aan tafel zitten bij het maken van de plannen, dan zal het anders gaan, verwachten zij. ‘We kunnen en zullen ervoor zorgen dat die plannen echt werken! Daar zijn wij als decentrale overheden zeer gedreven in en gemotiveerd voor.’

Koepels consulteren

Om een effectieve bijdrage te kunnen leveren vragen de drie partijen om in een vroeg stadium aan te schuiven aan de formatietafel. Het kabinet, gemeenten, provincies en waterschappen hebben eerder dit jaar de Code Interbestuurlijke Verhoudingen geactualiseerd en ondertekend. ‘Daarin staat de afspraak om tijdens de informatie de voorzitters van het IPO, de VNG en de UvW te consulteren over de gezamenlijke maatschappelijke opgaven in de nieuwe kabinetsperiode en de interbestuurlijke en financiële verhoudingen daarbij.’

Vroegtijdige betrokkenheid

Ook wijzen de partijen op het feit dat de Kamer zich in 2021 hier ook al over uitsprak in een motie die de regering verzocht om ter voorbereiding op de kabinetsformatie met decentrale overheden in gesprek te gaan. Dat zou moeten gaan over een gedeelde probleemanalyse en mogelijke oplossingen. Maar ook over het onderscheiden van verantwoordelijkheden en beleidsopties over het takenpakket van decentrale overheden, aan te vullen met een gezamenlijke interbestuurlijke toelichting. ‘Wij gaan ervan uit dat u in de opdracht aan de informateur(s) vroegtijdige betrokkenheid van de decentrale overheden bij de formatie borgt.’