In de wachtkamer

Uit de voorstellen van Lodders blijkt dat het middenbestuur zich niet al te breed maakt. Het advies is: meer concentreren op ruimtelijk-economisch gebied en cultuur. De verantwoordelijkheid voor zorg en welzijn kan beter naar gemeenten. De verstoorde interbestuurlijke verhoudingen laten zich volgens haar oplossen door een zakelijke en reële benadering.

Hoe anders is de opstelling van de verzamelde gemeenten. Die azen onder aanvoering van VNG-directievoorzitter Ralph Pans op bijna alles dat los en vast zit aan de provincies, zowel het geld als de taken. Daarom zullen de decentralisatievoorstellen van de taakgroep gemeenten van Ed d'Hondt - die in juni rapporteert - veel ambitieuzer uitpakken. Aan minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken is dan de schone taak uit de rapporten tot taakverschuivingen te komen die op draagvlak kunnen rekenen.

Toch verwacht Lodders dat er ‘zeer spoedig’ een bestuursakkoord kan worden opgesteld tussen rijk en provincies, met daarin ook de 600 miljoen euro die provincies moeten afdragen aan de rijksbegroting. Die haast van de zijde van de provincies is begrijpelijk. Het liefst timmeren ze de zaak dicht vóór de decentralisatievoorstellen van de gemeenten komen. En ze vrezen dat Financiën de veelal vermogende provincies financieel nog verder uitkleedt. Op het departement van minister Bos wordt met die gedachte gespeeld.

De kans is klein dat Ter Horst de voorstellen los ziet van D’Hondt. Ze heeft de tijd. Ook wat de 600 miljoen euro betreft: ze kan de provincies volgens afspraak altijd voor dat bedrag op de algemene uitkering korten. De provincies moeten er op vertrouwen dat ze pas geleverd krijgen na te hebben betaald. Dat is een grote gok, want provincievriendelijk heeft dit kabinet zich tot op heden niet opgesteld. Het middenbestuur is de enige laag die klem zit.

Hans Bekkers