Gemeenten en minister onderstrepen oproep uitvoerders

Gemeenten onderstrepen de oproep van uitvoerders voor eenvoudiger beleid dat is vormgegeven vanuit de praktijk, betere gegevensuitwisseling en meer coördinatie, regie en samenwerking. Dat schrijft de VNG in reactie op de Staat van de Uitvoering 2024 die maandagavond is gepresenteerd.

Vergelijkbare constatering

In de Stand van de Uitvoering 2023 hebben gemeenten een vergelijkbare constatering gedaan, want zij ervaren ook dat knelpunten in de uitvoering effect hebben op hun inwoners. De VNG wijst erop dat gemeenten er binnen hun mogelijkheden alles aan doen om oplossingen te vinden voor hun inwoners en er ook een ‘stap naar voren’ in willen doen. De vereniging wijst op de eerder dit jaar gehouden Top Bestaanszekerheid, de Woontop, maar ook op de Digitale Agenda Gemeenten 2028.

Negatieve spiraal

Gisteren waarschuwden publieke dienstverleners in het rapport 'Doorbreek de status quo' voor de uitvoering van overheidsbeleid. Nog steeds lopen ze aan tegen dezelfde problemen als anderhalf jaar geleden: wetten en regels zijn veel te ingewikkeld en een gebrekkige gegevensuitwisseling staat een goede dienstverlening aan burgers en bedrijven in de weg. Die status quo is een 'negatieve spiraal', waarschuwde RVO-directeur Abdeluheb Choho. ‘Doorgaan op dezelfde weg is niet meer houdbaar.’

Fundamentele verandering

De gemeenten hebben nadrukkelijke aandacht voor de uitvoerbaarheid en financiële haalbaarheid van het aankomende regeerprogramma, schrijft de VNG. ‘Met het kabinet is daarom afgesproken dat gemeenten betrokken worden bij de uitwerking en uitvoeringstoetsen van alle onderdelen van het regeerprogramma.’ BZK-minister Judith Uitermark laat zich ook niet onbetuigd in reactie op het rapport dat haar ‘uit het hart is gegrepen’. ‘Er moet in Nederland iets fundamenteel veranderen.’

Dolgedraaide schroef

‘Te vaak gaapt er een kloof tussen het systeem van de overheid en het dagelijks leven van mensen’, zei ze maandag in haar toespraak. ‘Al jarenlang werken we in een systeem dat niet doet wat het zou moeten doen. Als een dolgedraaide schroef waar we maar aan blijven draaien.’ Het streven van het kabinet is een ‘dienende’ overheid. ‘De overheid moet geen muur zijn die mensen tegenhoudt, maar een deur naar nieuwe mogelijkheden. Zij moet mensen ruimte bieden om hun verantwoordelijkheid te nemen. Alleen zo maken we gebruik van de kracht van de samenleving.’

Versnipperd en verouderd

Publieke dienstverleners wisselen hun gegevens vaak ‘gebrekkig’ uit, merkt de minister op. Dat komt niet alleen omdat de wettelijke basis dikwijls ontbreekt, maar ook door versnipperde en verouderde it-systemen. Als ‘pijnlijk’ voorbeeld noemt ze dat het vorige kabinet het niet voor elkaar kreeg om de BTW op groente en fruit naar nul procent naar nul te verlagen, ‘omdat de verouderde it van de Belastingdienst dat niet aankan’. ‘Tussen droom en daad staan it-systemen in de weg.’ Overigens waren er destijds ook allerlei praktische en juridische bezwaren, zoals de simpele vraag welke producten onder groente en fruit vallen. Uitermark wil zich ervoor inzetten knelpunten op te sporen en aan te pakken. ‘Vrijdag bij de presentatie van het regeerprogramma zult u daar meer over horen.’