De kameel en het oog van de naald

De doopsgezinde dominee Henk Leegte meende dat de crisis, vanuit theologisch oogpunt gezien, als een zegen moet worden beschouwd, ja als een onverbloemde bijdrage aan de wereldvrede. Tenslotte stoken de grote verschillen tussen armoede en rijkdom het vuur van de oorlog alleen maar op. Prachtig dus als die verschillen zienderogen afnemen.

En de rooms-katholieke bisschop van Groningen, Gerard de Korte, sprak zijn verlangen uit naar de vorming van een ‘wereldregering’, opgetrokken naar het voorbeeld dat de Heilige Roomse Kerk al een jaar of tweeduizend heeft gegeven. Tenslotte kun je van katholieken op machtige posities verwachten dat ze hun keuzes gewetensvol maken. Daarin zijn grote roomse mannen als Adenauer, Schumann en De Gasperi, de founding fathers van de Europese Unie, de wereld voorgegaan.

De minder gelovige medemens schieten onmiddellijk passages uit het Nieuwe Testament te binnen. Het ogenblik bijvoorbeeld waarop Jezus de munt met de beeldenaar van keizer Augustus ter hand neemt en zijn omstanders voorhoudt: geef de keizer wat des keizers is. En het moment waarop Hij de rijke voorhoudt dat een kameel eerder door het oog van een naald zal kruipen dan dat hem toegang wordt verleend tot het Koninkrijk Gods, in de hemel of op de aarde. Dat was mooi gezegd, zeker, maar ook in die tijd droeg het al weinig bij tot een zekere stabilisering van de toen geldende wisselkoersen.

De doopsgezinde predikant zag in de figuur van Gideon, bekend van de Gideonsbende, het Bijbelse voorbeeld van de prekapitalistische graaier die eerst de Baäl-vereerders gewapenderhand overwon (prima) maar die zich daarna tooide met hun buitgemaakte sieraden (slecht). De bisschop voegde daaraan toe dat het de taak van christelijke politici is om overal voor de troepen uit te lopen. Uit zichzelf is de mens nu eenmaal niet geneigd om het algemeen belang te dienen.

Het is niet aannemelijk dat de beide voorgangers hun bijdrage zien als een praktische oplossing van de gerezen bankproblemen. Onbedoeld illustreren ze de onoverbrugbare kloof die er gaapt tussen de kerk en het bankwezen. Met veel smaak smeren ze ons, hun in aantal allengs afnemende volgelingen en ex-volgelingen, onze hebberige natuur in. Waar gaat het eigenlijk om, vraagt dominee Leegte zich met opgeheven vingertje af. Om een procentje minder? En dat terwijl we allemaal boodschappen kunnen doen en een dak hebben! Terwijl ondertussen de honger op de wereld, etcetera.

Blijkbaar zien de kerken dat als hun voornaamste taak: om ons, kleine ploeteraars, vanwege onze inhalige aard de schuld voor het omvallende bankwezen, voor de wereldwijde oorlogshandelingen en voor het uitblijven van Big Brother Wereldregering in de schoenen te schuiven.

Het wachten is nu op een christelijke schriftgeleerde die de koersval van de aandelen interpreteert als een alleszins terechte en mogelijk iets te late straffe Gods, die zich nooit lekker gevoeld heeft bij het bestaan van een vrije markt economie, laat staan bij de uitwassen van het kapitalisme. Die God heeft gelijk, dat zeker. Maar we kopen er niks voor.