‘Crisis zet aan tot creatief denken’

Dat kwam naar voren tijdens het BB-Prinsjesdagdebat onder de frisse leiding van dagvoorzitter Elisabeth van den Hoogen. De bestuurders erkennen dat Nederland het hier en daar breed, soms wat al te breed, heeft laten hangen in de vette jaren. ‘De crisis zet wel aan tot creatief denken en aanpassen van de systemen. In newspeak: systeem-innovatie. Op zich is dat best goed. Daar zou het Rijk zelf ook meer mee kunnen’, aldus burgemeester Schneiders (Haarlem).

 

‘We moeten in Rotterdam 500 miljoen bezuinigen. En dat gaat lukken’, sprak een optimistische wethouder Korrie Louwes (D66). ‘Dat gaan we doen door mensen aan het werk te helpen. Dat is de enige manier. We moeten af van het idee dat de overheid het allemaal alleen kan.’

 

Wethouder Jan Burger (Wijk bij Duurstede) reageerde sceptisch. ‘Ik heb te maken met mensen die soms psychisch volstrekt gestoord zijn. Het Rijk zegt doodleuk: die kun je toch aan het werk helpen? Ik geloof er niet in. In de laagste categorieën kost de begeleiding méér dan dat het oplevert. Het is gewoon goedkoper om ze maar lekker in de uitkering te laten zitten. Waar ik wél in geloof: iets als het oprichten van speeltuinverenigingen. Dat levert weliswaar geen banen op, maar mensen kunnen in zo’n project toch zinvol werk doen.’

 

Louwes gaf daarop het voorbeeld van het Rotterdamse project de ‘Blijmakers’ waarbij mensen met een verstandelijke handicap via Humanitas koffi e inschenken en kleine klusjes doen in verzorgingstehuizen.

 

Waarmee het gesprek kwam op IDbanen. ‘Wij stoppen ermee’, zei Erik de Ridder, CDA-wethouder in Tilburg. ‘Ons participatiebudget daalt van 28 miljoen in 2010 naar 8 miljoen in 2015. Dan moet je gaan kiezen wie je nog gaat helpen. Je ziet dan dat mensen met een ID-baan gewoon worden aangenomen, bijvoorbeeld in het onderwijs. Als overheid mag je je dan wel eens achter de oren krabben. Dan heb je dus jarenlang mensen die gewoon konden werken, gesubsidieerd aan het werk gehouden.’

 

Onredelijk

 

Ook in de cultuursector valt er best geld te halen, erkennen de lokale bestuurders. ‘Wat me opvalt: culturele instellingen pakken het op, er kan dus van alles’, zei de Arnhemse wethouder Michiel van Wessem. ‘Maar het is zonde dat ze er zo onredelijk weinig tijd voor krijgen. Bovendien kan cultuur nooit volledig op eigen benen staan. Het is onredelijk dat te verlangen. Cultuur heeft aantoonbaar toegevoegde waarde. Een samenleving of een stad vaart wel bij een rijk cultureel aanbod. Maar vroeger liepen subsidies altijd maar door en moest je uitleggen waarom je er mee wilde stoppen. Nu gaan we alleen nog werkelijk goede, vernieuwende initiatieven steunen en faciliteren.’

 

De Groningse D66-wethouder Ton Schroor pleitte voor een ‘kernpuntenmodel’, waarbij negen steden het verdeelloket worden voor het cultuurgeld in de regio. ‘Decentraliseren, ophouden met de bureaucratie.

 

Alle middelen naar één loket waar alle instellingen op één moment moeten aankloppen.’ Al sluipt er wel een zekere ‘perversheid’ in het cultuurdebat, deelde Schroor nog een sneer uit: ‘Ik doel op de eenzijdigheid van de bezuinigingen. De PVVhobby’s worden ontzien, alles wordt afgewenteld op de zogenaamde linkse hobby’s, de podiumkunsten. Maar waarom wordt er niet gekeken naar de PVV-stokpaardjes, het cultureel historische erfgoed zoals musea, kerken, monumenten, bibliotheken, nationale geschiedenis?’ 

---

Is er nog rek?
‘Is de rek eruit, zoals VNG-voorzitter Annemarie Jorritsma stelt?’, vroeg gesprekleidster Elisabeth van den Hoogen aan de drie burgemeesters die aan het debat deelnamen.

 

Hubert Bruls (Venlo): ‘Qua tempo en financiën wel. Maar er is nog méér rek als we adem en tijd van leven krijgen’.
Onno Hoes (Maastricht): ‘De rek is er nooit uit. Dat kan niet’.
Bernt Schneijders (Haarlem): ‘Het einde komt wel in zicht’.
Van den Hoogen: ‘Je gaat je toch afvragen namens wie Jorritsma eigenlijk spreekt...’ 

---

Quiz
Voor de toehoorders van het Prinsjesdag-debat was er een quiz onder leiding van BB-redactrice Margot Limburg (op de rug gezien). Via de ‘petje-op-petje-af’-formule bleef er één winnaar over.

* Stonden er spelfouten in de Troonrede? (Antwoord: ja. ‘Appèl’ en ‘gedachtenwisseling’ waren niet volgens het Groene Boekje)
* Is de Bijstandswet ingevoerd door een vrouw? (Ja. Marga Klompé)
* Is de Rotterdamse wethouder Marco Florijn als actief twitteraar met 7 duizend volgers koploper onder de wethouders? (Nee. Lodewijk Asscher in Amsterdam heeft er nóg meer).
* Is Pijnacker-Nootdorp de gemeente met de langste straatnaam? (Ja. De - houd u vast - Burgemeester Jonkheer Hesselt van Dinterstraat).
* Leende Beatrix enkele jaren geleden de openingszin in de Troonrede (‘Mijne heren, het is me aangenaam u hier bijeen te zien als hervatting uwer werkzaamheden’) van haar moeder Juliana? (Nee. Die zin kwam van haar grootmoeder Wilhelmina).
* Begon Geert Wilders zijn politieke carrière in de gemeenteraad van Utrecht? (Ja).
* Is Flevoland de provincie met de meeste waarnemende burgemeesters? (Nee. Dat is Zuid-Holland).

 

De winnares had ‘eigenlijk het meeste maar gegokt’, bekende ze eerlijk.