Coronablog Breda: Wat te doen?

‘Wat te doen?’ is de titel van een boek van Vladimir Iljitsj Lenin waarin hij een weg zocht uit de crisis van zijn tijd. Het antwoord was ‘revolutie’ omdat hij geen tussenweg zag tussen een liberaal-burgerlijke of een socialistische samenleving. Het bleek uiteindelijk een koers om nog dieper in crisis te belanden. Om uit de coronacrisis te komen, zullen we dus een intelligenter antwoord moeten zoeken tussen behouden van bestaande economische en maatschappelijke activiteiten en innoveren met het oog op onze toekomst.

Op 6 mei presenteerde het kabinet een stappenplan. We lijken de komende maanden in een overgangsfase te komen tussen het einde van het begin van de coronacrisis en het begin van het einde. Op 7 mei heeft Breda een nieuw pakket aan steunmaatregelen gepresenteerd tot aan 1 oktober 2020. Daarmee willen we een perspectief bieden aan specifieke doelgroepen in onze stad. Financieel gezien is deze tranche voor de gemeente net behapbaar. Voor de periode na 1 oktober en de ‘wederopbouw’ zullen we de doelen en maatregelen formuleren in ons begrotingsproces, in de verwachting dat het rijk met de septembercirculaire een financieel perspectief geeft en dat de planbureaus inzicht geven in de meest waarschijnlijke maatschappelijke en economische scenario’s.

Kort na het begin van de crisis brachten we in Breda al een pakket aan noodmaatregelen naar buiten. Bedrijven, instellingen en huishoudens verkeerden in directe liquiditeitsproblemen door het acuut wegvallen van omzet. Veel van de maatregelen in die eerste weken gingen dan ook over het beschikbaar maken of houden van liquide middelen. Zodat de periode tot aan het op gang komen van de rijksregelingen werd overbrugd. 

Het nieuwe maatregelenpakket is vooral gericht op het voortbestaan van organisaties, het behoud van werkgelegenheid en het behoud van sociaal-maatschappelijke structuren die onmisbaar zijn voor de stad. De maatregelen zijn aanvullend op die van het rijk. Er is ook ingezet op innovatie, bijvoorbeeld in de vorm van fondsen om leningen te verstrekken aan startups, scale-up en innovatieve bedrijven. Met een ‘Unlock Challenge’ stimuleren we de stad om met creatieve ideeën te komen voor de 1,5 meter samenleving en economie. De beste ideeën worden beloond met een bedrag om ze verder uit te werken.

De huidige situatie biedt mogelijkheden om transities die al waren ingezet, te versnellen om beter in te spelen op de veranderende omstandigheden. Denk bijvoorbeeld aan digitalisering, het integreren van bedrijfsverzamelgebouwen, het fuseren van (sport-) verenigingen of het herbestemmen van horeca- en retailpanden in perifere gebieden. De maatschappij verandert door deze crisis, hoe kunnen we hier gebruik van maken? We hoeven immers niet per se terug naar waar we vandaan kwamen.

Elke stad heeft zijn unieke kwaliteiten die van oudsher zorgen voor sociale en economische ontwikkeling. Voor Breda zijn dat de strategische ligging aan vervoersknooppunten, de historische binnenstad in een groene omgeving, en de manier van leven als meest Noordelijke stad van het Zuidelijke Bourgondië, oftewel ‘grenzeloos, groen en gastvrij’. Het zijn dit soort kwaliteiten die voor steden het fundament vormen om te werken aan de wederopbouw.

‘Ook statistiek is een wapen in de klassenstrijd’ is een uitspraak van Lenin. Daarmee beroofde hij zichzelf van betrouwbare sturingsinformatie en werd de crisis nog groter. Het is met alle maatregelen die we als gemeenten treffen belangrijk om kritisch te blijven kijken naar effecten en de verhoudingen tussen kosten en baten. We zullen als overheden de komende jaren onze reserves en vermogens nog hard nodig hebben.