Constructie

De constructie had drie steunpoten, waarvan er eentje door de harde wind losschoot, zodat de twee andere steunpoten als een katapult hebben gewerkt. Anne’s boom werd min of meer gelanceerd en daarom mogen wij blij zijn dat er geen doden bij zijn gevallen.

Tonnen zijn er in het voortbestaan van de boom geïnvesteerd, maar nu ligt hij toch om. Definitief. De voorvechters van de boom leggen eindelijk het moede hoofd in de schoot. Het nodeloos lijden van de boom wordt niet langer gerekt. Er komt zelfs geen stekkie van de boom op dezelfde plaats. Blijft Anne Frank wel voortleven zonder die boom? Zullen die busladingen schoolkinderen en toeristen nog wel komen nu het Achterhuis een attractie minder heeft?

Eerlijk gezegd heb ik nooit veel sympathie gehad voor het Achterhuis als educatieve trekpleister. Die hordes bezoekers, die voetje voor voetje door de kleine kamers en over de trappen schuifelen, kunnen mij gestolen worden. Als het aan mij ligt, mogen er jaarlijks maar een paar honderd man naar binnen - alleen onderzoekers en werkelijk geïnteresseerden.

Anne Frank heeft haar eigen mausoleum gekregen en dat geeft eigenlijk geen pas. Dat wil niet zeggen dat ik ervoor pleit om Anne Frank te vergeten. Integendeel, ik vind alleen dat het Achterhuis zich niet leent voor massatoerisme. In Japan is Anne Frank al een stripheldin geworden en in Zuid-Korea kun je neuswarmers kopen met de naam van Anne Frank erop. Dat is genoeg.

De vraag blijft hoe wij de nagedachtenis aan Anne Frank levend houden. In zulke gevallen heeft een overheid altijd de neiging de zaken te overdrijven. Elk land is graag een land van helden. Elk land heeft graag een icoon om te herdenken. Wie herinnert zich nog dat 6 jaar geleden werd voorgesteld om Anne postuum tot Nederlander te naturaliseren. Anne werd opgevoerd in de tv-verkiezing van de Grootste Nederlander Aller Tijden. Maar al snel bleek dat Anne helemaal geen Nederlandse was, maar een Duitse.

Toen ze voor de Tweede Wereldoorlog naar Nederland vluchtte, mocht ze hier wel blijven, maar een Nederlands paspoort bleek te veel gevraagd. Zo werd een Duitse vluchtelinge uit Nederland weggevoerd om weer in een Duits kamp te worden vermoord. Tegenwoordig zijn Duitse toeristen in het Achterhuis oververtegenwoordigd. Noem dat cynisch, maar je kunt het ook opvatten als een teken van historisch besef.

Overigens werd in 2004 Pim Fortuyn uitgeroepen tot de grootste Nederlander aller tijden. Dat was bijna net zo grappig als die omgewaaide paardenkastanje.