Bloemendaal wil strengere eisen bij informatieverzoeken

Het Bloemendaalse gemeentebestuur wil informatieverzoeken van de gemeenteraad niet langer honoreren als die onvoldoende gemotiveerd zijn, inbreuk maken op de privacy van derden, onderwerp zijn van juridische procedures, of de schijn van belangenverstrengeling hebben.

Openbaar belang

Daarvoor wil het college gebruik maken van Artikel 169 (derde lid) van de Gemeentewet, dat luidt dat het gemeentebestuur de raad mondeling of schriftelijk gevraagde inlichtingen dient te geven, ‘tenzij het verstrekken daarvan in strijd is met het openbaar belang.’

‘Raad buitengesloten’

De tweekoppige fractie van lokale partij Hart voor Bloemendaal maakt zich boos over het collegevoorstel. Fractievoorzitter Marielys Roos spreekt van het buitensluiten van de gemeenteraad. ‘Als wij een dossier willen inzien, heeft het college een vrijbrief om dat te weigeren als dit voorstel wordt aangenomen. Er dreigt willekeur’, aldus Roos. ‘Onlangs werd een inlichtingenverzoek van mijn fractiegenoot Rob Slewe over het landgoed Elswout geweigerd omdat hij daarbij een zakelijk belang zou hebben, maar dat is helemaal niet het geval.’ Volgens Roos levert het voorstel, als het wordt aangenomen, een reëel risico op dat de raad niet meer wordt ingelicht. ‘Bij weigering is er dan ook geen beroepsmogelijkheid’, aldus Roos. ‘Er is dan alleen nog de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), maar die is daarvoor niet bedoeld. Als het zo moet raakt het hele ambtelijk apparaat versjteerd.’

Ongemakkelijk

‘Het college beseft terdege dat informatieverstrekking aan de raad een fundamenteel recht is van het democratisch bestel’, aldus het gemeentebestuur in eens schriftelijke reactie. ‘Het college voelt zich tegelijkertijd ongemakkelijk bij sommige informatieverzoeken van raadsleden, omdat er een verband is met het belang van betrokkenen (schijn van belangenverstrengeling). We willen daarom bewust een openbare discussie uitlokken met alle raadsleden, waarbij het laatste woord aan de raad is.’

Stoorzenders

John Bijl, directeur van het Perikles-instituut en deskundige op het gebied van gemeentepolitiek, benadrukt dat het collegevoorstel ‘niet zonder voorgeschiedenis’ is. ‘Bloemendaal is laatste jaren een goed voorbeeld van gemeente met een lastige bestuurscultuur, om het eufemistisch te zeggen. Dat ligt voor een belangrijk deel aan een slepend conflict tussen de gemeente en Rob Slewe, en aan Marielys Roos, tegen wie een strafzaak loopt. Oud-burgemeester Bernt Schneiders omschreef hen als de stoorzenders van de Bloemendaalse politiek.’

Superonhandig

Het voorstel heeft volgens Bijl te maken met het recente aantreden van Slewe als raadslid. ‘Slewe heeft al jaren een conflict met de gemeente omtrent het landgoed waarover hij informatie heeft opgevraagd, een goed voorbeeld van een dossier zonder winnaars. Om als kersvers raadslid met zo’n verleden meteen informatie op te vragen over een dossier waarbij je privé betrokken bent, is – laten we zeggen – superonhandig. Slewe maakt het zichzelf als raadslid er in ieder geval erg ongemakkelijk mee.’

College slaat door

‘Anderzijds slaat het college met dit voorstel volledig door’, aldus Bijl. ‘Het bestuur maakt eigenlijk dezelfde fout als Hart voor Bloemendaal. Beide partijen veralgemeniseren iets dat alleen tussen hen speelt. Ik moet Hart voor Bloemendaal er wel gelijk in geven dat er inderdaad willekeur dreigt als dit voorstel wordt aangenomen. In feite wil het college niet telkens de vragen van díé fractie moeten beantwoorden, maar om dat niet openlijk te doen komen ze nu met een algemeen voorstel.’

Moreel kompas

Bijl kan zich één voorbeeld herinneren van een weigering om vragen van raadslid in het bijzonder te beantwoorden. ‘Toenmalig burgemeester Deetman van Den Haag weigerde in 2002 om nog langer vragen van raadslid Michel Dufresne te beantwoorden toen hij er op een dag maar liefst vijfentachtig had gesteld. Dat lag ook nog eens dicht bij het gemiddelde aantal vragen dat Dufresne dagelijks stelde.’ Volgens Bijl laat de Bloemendaalse casus vooral zien hoe moeilijk het kan zijn voor een raadslid om zijn of haar rol als inwoner en als raadslid uit elkaar te houden. ‘Raadsleden moeten bij uitstek in zaken waarbij ze als inwoner betrokken zijn hun moreel kompas gebruiken. Het is hun verantwoordelijkheid om te werken in het algemeen belang.’