Besturen met bier, frikandellen én stropdas

De jongste burgemeester van Nederland draagt een pak en drinkt op de kermis en met carnaval een paar biertjes in de feesttent. ‘De inwoners van Heeze-Leende hebben daar respect voor.’

Lekker rustig

Burgemeester Teun Heldens (31) is door Binnenlands Bestuur uitgeroepen tot beste bestuurder van een kleine gemeente. Hij ontvangt de verslaggever op de zaterdag erna in het gemeentehuis van Heeze-Leende. Er is geen kip, op de burgemeester na. ‘Ik zit hier in het weekend wel vaker; lekker rustig alleen.’

Zaterdag of niet, Helden is wel keurig in pak. ‘Als ik in functie ben, draag ik áltijd een pak. Het draagt bij aan de onafhankelijkheid van de burgemeester. Ook omdat ik zo jong ben, let ik daar extra goed op.’ 

Mapjes

De leden van de vertrouwenscommissie zullen wel gedacht hebben: wat gaan we nou beleven, toen Teun Heldens uit het Noord-Limburgse Meijel zijn entree maakte. Uitzonderlijk jong, maar op zijn 30ste gepokt en gemazeld in het bestuur en tot de tanden gewapend met kennis over het burgemeesterschap en … Heeze-Leende. Heldens: ‘Ik was bij tien burgemeesters door het hele land op de koffie geweest om een beeld te krijgen van het burgemeesterschap. “Ik wil burgemeester worden, kun je me helpen?” Wie ik ook belde, iedereen zei ja en gaf advies. Ik had het proces-verbaal van de verkiezingen gedownload. Welke mensen zitten aan tafel, hoeveel stemmen hebben ze gekregen, hoelang zitten ze in de raad. Ik had van iedereen een fotootje geprint en hun namen geoefend. Ik had mapjes meegenomen met de profielen van alle leden van de vertrouwenscommissie, en ze een beetje schuin op tafel gelegd, zodat ze hun eigen foto zagen. Ze konden mijn goede voorbereiding wel waarderen.’

Weinig debat

Heldens had ook het raadsakkoord gelezen, de begroting doorgespit en de profielschets goed gelezen. De raad moest weer de positie krijgen die haar toebehoort: die van het hoogste bestuursorgaan. Heldens: ‘Er was weinig echt debat in de raad. Ik werd er niet vrolijk van. Dat heb ik ook tegen de vertrouwenscommissie gezegd. De gemeente kwam begin deze eeuw uit een tumultueuze tijd. Om orde en rust in de tent te krijgen werd de raadsvergadering strak geleid. Er kwam rust, maar er was weinig discussie, er waren weinig interrupties en de instrumenten van de raad werden naar mijn mening onvoldoende benut. Ik heb gezegd: ik ben als voorzitter van de raadsvergadering van de raad en niet van het college.’

Feestgedruis

De vertrouwenscommissie was verguld met de jonge sollicitant, op 1 februari vorig jaar volgde zijn installatie. ‘Op mijn eerste werkdag was mijn boodschap aan het personeel: hier in huis zijn we collega’s en ben ik jij en Teun. Bij externe afspraken en in de communicatie is het wel u en burgemeester.’ 

Kermis en carnaval, een paar biertjes en een frikandel of twee, Heldens doet ongedwongen mee aan het feestgedruis. Maar het dient ook een ander doel:  ‘Mensen merken dat je aanspreekbaar en toegankelijk bent. Later kom je ze weer tegen in het dorp, in de supermarkt of bij een voorlichtingsbijeenkomst. Of als je een moeilijk gesprek moet voeren. Dat we met elkaar een biertje hebt gedronken en elkaar kennen draagt dan bij aan het respect voor de burgemeester. Ik heb onlangs een moeilijk besluit over noodopvang voor asielzoekers verdedigd. De mensen met wie je een biertje hebt gedronken zitten dan ook in de zaal. Ze gedragen zich netter tegenover mij. Ik leg uit hoe het zit met de opvang. Dit gaan we doen. Een half jaar crisisnoodopvang en daarna is het afgelopen. “Ja, ja, we weten hoe dat gaat. Over vier maanden vragen ze verlenging.” “Precies, en daarom zeg ik hier en nu: zes maanden en niet langer.”’ 

Betrouwbare overheid

En, hoe liep het af met de crisisopvang? Heldens: ‘Je kon erop wachten: die vier maanden waren deze week voorbij, en of we konden verlengen. Er was een kink in de kabel gekomen. Ik heb gezegd: “Nee, ik heb een afspraak gemaakt met mijn inwoners. We hebben niet voor niets geen ordeverstoringen gehad. Je moet een betrouwbare overheid zijn voor je inwoners. Wat je geeft, krijg je terug. Ik kwam die mensen deze week weer tegen in het dorp. “Dat was een test hoor, maar je hebt woord gehouden”, zeiden ze. Misschien werkt mijn aanpak in een andere gemeente niet, maar hier in Heeze-Leende werkt het wel.’

Conservatief

Zijn uitverkiezing door Binnenlands Bestuur kan de weg vrijmaken voor dertigers om ook te kiezen voor het burgemeesterschap, denkt burgemeester Heldens. ‘Ik ken gekwalificeerde dertigers met veel capaciteiten die niet eens werden uitgenodigd op gesprek. Een gemeenteraad heeft het recht om conservatief zijn, maar je ziet dat vooruitstrevendheid in Heeze-Leende goed kan uitpakken. We hebben nog geen vijftien burgemeesters onder de 40 in dit land. Dat kan toch niet?’

Lees het volledige interview in Binnenlands Bestuur nr. 3 van deze week. (inlog)