‘Ze moeten mij niet zielig gaan vinden’

Burgemeester Witteman (56) berichtte de inwoners van Stichtse Vecht (63.000 inwoners in twaalf dorpen) begin mei dat hij longkanker heeft en dat genezing niet meer mogelijk is. Twee weken later kwam hij op Facebook met een nieuw ongeluksbericht: uit verder onderzoek was gebleken dat de kanker is uitgezaaid over zijn lichaam. Witteman: ‘Ik schijn nog acht tot twaalf maanden te leven.’

Benaderbare bestuurder

Witteman had even moeten nadenken over het voorstel om in Maarssen te komen praten over ‘de zieke burgemeester’, maar uiteindelijk leek het hem een goed idee. ‘Als je beweert dat je een benaderbare bestuurder bent, dan moet je dat ook zijn, zelfs, of misschien wel juist, als je op je kwetsbaarst bent’, zegt hij.

Grote invloed

‘De kanker heeft grote invloed op mijn functioneren. Ik heb pijn aan mijn borst en heupen, ik loop langzamer en ik ben snel moe. Je hebt burgemeesters die dat zo lang mogelijk verborgen houden. Mensen gaan dan van alles vermoeden en behandelen je vervolgens anders, zonder dat je dat zelf in de gaten hebt.’

Drempel verlagen
Marc Witteman stopte niets weg, maar viel met zijn jobstijding met de deur in huis. ‘Dat deed ik ook om de drempel te verlagen. Als mensen het niet eng meer vinden om bij je naar binnen te stappen, dan vertellen ze misschien eerder dat je je werk niet goed doet’, zegt hij. En dat is belangrijk, want Witteman koestert het burgemeesterschap. ‘Het werk dat ik doe is mooi en het helpt mij om de ziekte te verwerken.’

Dubbel belang

Er is volgens hem een dubbel belang. ‘Ik heb contact gehad met drie collega’s die in hetzelfde schuitje zitten. Tot nu toe zeggen ze allemaal: ik ga door met mijn werk. Voorop staat dat ze in het belang van de samenleving goed werk willen afleveren, maar ze hebben óók het idee dat het snel afgelopen is als ze stoppen. Dat heb ik ook. Maar dat werkt alleen als mensen eerlijk tegen je blijven.’

Misbruik
Witteman: ‘Ik heb niet meer de kracht om enorme stukken te lezen, heb ik tegen de ambtenaren gezegd. Als het ooit belangrijk was om beknopt te adviseren, dan is het nú. Ik maak een beetje misbruik van mijn ziekte. Met korte stukken en compacte adviezen kan ik veel meer doen dan ik voorheen met lange adviezen deed.’

Geen verstoppertje
De medewerkers ‘vernieuwen’ zich, denkt burgemeester Witteman, omdat hij ook voor hen geen verstoppertje speelt. ‘Ik heb de gemeenteambtenaren in de kantine eerlijk mijn verhaal verteld. Ik heb gezegd: “Ik wil niet dat jullie beslissingen voor mij gaan nemen, maar, als je wat voor mij wilt doen, geef scherpe adviezen.” En misschien dat de wethouders ook wel een beetje blij zijn dat ik zeg: “Alles wat jullie kunnen, moet je zelf doen.”’

Lees het hele verhaal deze week in Binnenlands Bestuur nr 11 (inlog)