Buitenlands bestuur

Biografie over Boris Johnson

Deze levensbeschrijving levert de conclusie op dat Boris een weliswaar uniek maar toch ook een typisch product is van een Britse loopbaan. Als tiener werd Johnson aangenomen voor het eliteklasje van het exclusieve Elton, als Kings Scholar, voor iedereen als zodanig herkenbaar aan de zwarte toga over het rokkostuum. Daarna is hij te Oxford opgeklommen tot voorzitter van de Oxford Union, in navolging van illustere voorgangers. Ondertussen werd hij er beroemd door zijn intellectuele en verbale kwaliteiten en welbespraaktheid enerzijds en berucht anderzijds als lid van een studentenbende die ruiten doet sneuvelen – maar steeds wel alles cash vergoedt.

Het werkende leven van Johnson is eigenlijk overzichtelijk; journalist, correspondent in Brussel, columnist, hoofdredacteur van een tijdschrift, later gecombineerd met het parlementslidmaatschap, burgemeester van Londen, eventjes minister van buitenlandse zaken onder May en sinds kort Prime Minister. En verder zijn er drie huwelijken, opeenvolgende buitenechtelijke relaties, nare privébesoignes, familievetes en met elk succes of mislukking een groeiende bekendheid.

Natuurlijk is Boris finest hour na de Olympische Spelen in Londen in 2012 zijn rol in de Brexit-campagne in 2016, gevolgd door het partijleiderschap in 2019. Bernhart probeert te verklaren wat zijn ideeën en persoon zo aantrekkelijk maakten dat een meerderheid van de Britten voor Brexit koos.

Het is te betwijfelen of het per se de ideeën waren van Johnson en anderen, of dat mede zijn door en door Britse persoonlijkheid een LEAVE-stem aantrekkelijk maakte. In navolging van Winston Churchill, over wie Johnson eerder een prima boek schreef, doet hij de hoop herleven van de Britse natie van weleer, die ooit over de wereldzeeën heerste, rijkdom en voorspoed verwierf. Dat was ten tijde van Churchill overigens al niet meer echt zo en anno nu helemaal niet.

Maar die hang naar een alternatief voor de moderne tijd, met netwerksamenlevingen, multiculturaliteit en globale markten werd voldoende aantrekkelijk gevonden. De tijd zal het leren. Als Brexit de Britten uiteindelijk meer welvaart kost dan oplevert maar men het gevoel van zeggenschap (‘take back control’) als meer waardevol waardeert, is dat hun goede democratische recht. Of Boris Johnson dan de beste roerganger is, zal de tijd leren. Saai wordt het in ieder geval niet.

Citaat uit het boek:‘Het fundamentele probleem is dat ze een ideaal hebben dat we niet delen. Ze willen een echte federale unie creëren, e pluribus unum, terwijl de meest Britten dat niet willen.’

Boris. Bestemming bereikt door Patrick Bernhart; Prometheus, 2019; 17,99 euro