Bikini’s en soundbites

In een nog niet voor de helft gevulde Passenger’s Terminal te Amsterdam wachtten Verdonk’s aanhangers apathisch op de komst van hun voorvrouw, die zich op een boot had verschanst met haar vrienden met geld. Een playbackende Gordon en ene Berget Lewis kregen de sfeer er maar niet in. Nu traden ze ook op voor een vreemd samengesteld gezelschap. Op het vip-deck hielden zich vooral de makelaars en projectontwikkelaars op; het soort types dat betaalt om te worden geïnterviewd door Harry Mens. Beneden waren vooral heel veel mediamensen, die elkaar beloerden om te zien of ze te maken hadden met een collega of een echte TON-aanhanger. Die laatsten bleken opvallend vaak raadsleden van de VVD of andere partijen die polshoogte kwamen nemen. De echte mannen en vrouwen ‘van het volk’ waren zeldzaam.

Vlak voor de vrouw om wie het ging binnenkwam werden de aanwezigen getrakteerd op een filmpje waarin het leven van Verdonk kort uit de doeken werd gedaan. We zagen een jonge Rita in bikini en hoorden haar vertellen over de ontmoeting met Peter, haar ‘grote liefde’ (‘Het was carnaval, we deden een paar polonaises en dat was het eigenlijk.’). Toen ze dan zelf ineens verscheen drongen de aanwezigen zich naar voren en sprong de verveelde pers bovenop de vrouw die dan eindelijk een beetje reuring moest brengen. Veel gedrang en gedoe, mensen om haar heen en de schijn van belangrijkheid was gewekt.

Toen de klanken van het - hier en daar voorzichtig meegezongen - Wilhelmus waren weggestorven begon ze aan haar speech. Keurig woord voor woord de tekst uitsprekend die uren daarvoor was rondgedeeld. Nu is dit bij Nederlandse politici niet ongebruikelijk, maar als er letterlijk staat: ‘wat een fantastische ontvangst, wat fijn dat u er allemaal bent!’, en de spreker kijkt naar een lege zaal dan wordt het toch pijnlijk. Nog voor ze de helft van de tien kantjes tellende rede had uitgesproken hing een groot deel van de aanwezigen al teleurgesteld aan de bar. Rita had wel heel veel woorden nodig om te zeggen dat het geduld op is met de buitenlanders en ‘andere culturen’.

Het beeld in de media was echter heel anders. In alle kranten de volgende dag foto’s van een stralende Rita, met achter haar de door spindoctor Kay van de Linde neergezette applausmachine. Ballonnen zorgen voor een feestelijke sfeer. De standpunten, die door een gebrek aan redenaarstalent bij Verdonk aan de aanwezigen in Amsterdam grotendeels voorbij waren gegaan, worden breed uitgemeten. Want aan soundbites (‘Ze stellen zelfs ons sinterklaasfeest ter discussie’) heeft de televisiekijker genoeg. Van de Linde kan tevreden zijn. De pers heeft hem keurig bediend en Rita staat op minstens veertien zetels in de peilingen.

Sandra Olsthoorn