Burgemeesters: verbinder in barre tijden

Driekwart van de burgemeesters heeft met agressie van burgers te maken. Hoe gaan ze daarmee om? Binnenlands Bestuur sprak zes burgemeesters van kleine en grote gemeenten. ‘Als mensen op hoge poten een gesprek eisen, dan doen we dat nooit.’

Incidenten

Burgemeester Boy Scholtze van Drimmelen deed recent aangifte tegen één van zijn inwoners. Een 76-jarige man probeerde hem aan te rijden vanwege zijn geaardheid. ‘Ik kan goed begrijpen dat bedreigingen en intimidatie mensen afschrikt om te kiezen voor burgemeesterschap, maar ik heb geen seconde overwogen om te stoppen’, zei hij strijdbaar tegen Binnenlands Bestuur. Enkele dagen later werd in Gorinchem burgemeester Reinie Melissant op een drukke weekmarkt met de dood bedreigd.

Nieuwe maatregelen

‘Twee droevige krantenkoppen’, zo omschreef demissionair minister Hugo de Jonge de incidenten. Het toeval wilde dat het ministerie van Binnenlandse Zaken haar nieuwe regeling Beveiligingsmaatregelen decentrale bestuurders in de maak had. Althans, van toeval kan eigenlijk niet gesproken worden. De incidenten staan niet op zichzelf. ‘Het is helaas het topje van de ijsberg’, aldus De Jonge. ’77 procent van de burgemeesters en 67 procent van de wethouders hebben een incident met agressie meegemaakt.’ De nieuwe regeling moet zorgen voor beter passende beveiligingsmaatregelen. Ook maakt het ministerie 2,5 miljoen beschikbaar om de kosten te dekken.

Columns

Binnenlands Bestuur sprak met zes burgemeesters. Zij reageren positief op de toezeggingen van het kabinet. Het is hoog tijd, vinden ze. ‘Wat we als gemeente niet kunnen en willen accepteren, zijn berichten of reacties die de grenzen van fatsoen overgaan. Schuttingtaal, het toewensen van nare ziektes of erger, bedreigingen. Het is gelukkig niet aan de orde van de dag, toch komt het nog wel eens voor. U mag erop rekenen dat we daar een lijn trekken, onder andere door aangifte te doen’,  schreef burgemeester Greet Buter van de Noord-Brabantse gemeente Deurne begin november in een column. Kleinere gemeenten lijken de dans niet meer te ontspringen.

Uitgestoken hand?

Sjors Fröhlich, burgemeester van Vijfheerenlanden, probeert altijd de uitgestoken hand te bieden. Op Twitter krijg je nog wel eens nare reacties, maar het blijft bij lettertjes. Toen er discussie was over de opvang van asielzoekers stuurde een anoniem account mij allerlei verwensingen. Toen heeft de politie een stopgesprek gevoerd, daarna heb ik die persoon zelf benaderd voor een gesprek. Ik heb verteld wat het met mij en mijn gezin deed, en tegelijkertijd vertelde hij waar zijn pijn vandaan kwam.’ In Emmen is Eric van Oosterhout burgemeester. Hij moet soms streng zijn.‘Ik heb ook wel eens een verward persoon op mijn tuinpad gehad. Gemiddeld gaan we denk ik twee keer per maand in gesprek met iemand die niet blij is. Dat moet op een normale manier. Als mensen op hoge poten een gesprek met de burgemeester eisen dan doen we dat nooit.’

Balans

Het is een lastige balans, zegt Anke van Extel-van Katwijk, burgemeester van Asten. ‘Als je zaken agendeert is er het gevaar dat je positie kiest. En dingen kunnen verkeerd worden uitgelegd. Dat past niet bij de functie van een burgemeester: gemeenten willen een verbinder. Dat begint overigens bij jezelf laten zien. Onbekend maakt onbemind. De Haagse burgemeester Jan van Zanen kan ook niet ‘iedere dag bij alle 560.000 Hagenaren en Hagenezen op de koffie’, zegt hij zelf. Maar dat maakt de burgemeester niet per definitie afstandelijker. ‘Je kunt als burgemeester van een grote gemeente ook bemiddeld en aanwezig zijn, net zo goed als dat je als burgemeester van een kleine gemeente afstandelijk kan zijn.'

Lees het hele artikel deze week in BB24 (inlog).