Burgemeesters openhartig over bedreigingen

Persoonlijke ervaringen van burgemeesters, die tijdens het uitoefenen van hun ambt ernstig zijn bedreigd. Dat is het thema van de speciale veiligheidseditie van het Burgemeestersblad. ‘De impact van intimidatie is soms groter dan van regelrechte bedreiging.’

Invloed op dagelijks leven

‘Ik zal ze maar een pot bier geven als ze voor de deur staan. Dan kunnen ze op het terras wel wachten tot jij thuiskomt’, zei de vrouw van Jos Hessels, de huidige burgemeester van Echt-Susteren, zo’n tien jaar geleden, ‘toen onze plattelandsgemeente ineens in het epicentrum van een Europese bendeoorlog tussen rivaliserende motorclubs terecht was gekomen. En geloof me, ze had het nog gedaan ook!’. Het is een van de vele voorbeelden uit teksten van burgemeesters die zijn bedreigd tijdens de uitoefening van hun ambt in het meest recente Burgemeestersblad. ‘De impact van intimidatie is soms groter dan van regelrechte bedreiging’, zegt Hessels. ‘Het gebeurt vaak stiekem en komt onverwacht. Het heeft direct invloed op je dagelijkse leven. En op dat van je gezinsleden.’

Toename zorg & veiligheidsvraagstukken

Ook Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en de Haarlemse burgemeester Jos Wienen en vele anderen vertellen er over hun ervaringen. Het blad is opgedeeld in zes secties met onderwerpen waar burgemeesters mee te maken hebben: weerbaar bestuur, maatschappelijke stabiliteit, ondermijning, crisiscommunicatie, Veiligheidsberaad en Zorg & Veiligheid. ‘Ik zie een flinke toename in het aantal zorg- & veiligheidsvraagstukken’, schrijft Joost Keemink, bestuurlijk adviseur veiligheid & crisisbeheersing van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters in zijn voorwoord.

Grootste boerenprotest

‘Een andere ontwikkeling die duidelijk zichtbaar is, is de flinke stijging in het aantal demonstraties en vooral ook de manier waarop er gedemonstreerd wordt’, schrijft Keemink ook. In een verslag van ‘een enerverende week’ blikt de inmiddels vertrokken waarnemend burgemeester Jan Luteijn terug op een aangekondigd boerenprotest in juni 2022 in een weiland in Stroe. Luteijn liet de demonstratie doorgaan, wat later het grootste boerenprotest uit de Nederlandse geschiedenis blijkt. ‘Ondanks het grote aantal bezoekers (de schattingen variëren van 30.000 tot 60.000, WB) vinden er geen incidenten plaats en hoeft er geen grootschalige inzet door politie of ME gepleegd te worden.’ Als hij terugblikt is Luteijn opgelucht over de goede afloop, maar vooral trots op de ‘Barneveldse aanpak’.

Terug naar de onderwereld

In een stuk over hoe het LIEC (Landelijk Informatie- en Expertisecentrum) de integrale samenwerking van haar partners in de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit in Nederland faciliteert, komen de Zaanse burgemeester Jan Hamming en de burgemeester van Meierijstad Kees van Rooij aan het woord. Als voorzitter van het Landelijk Strategisch Overleg Outlaw Motorcycle Gangs (OMG) spreekt hij over de noodzaak van een landelijke integrale aanpak van het fenomeen. De invloed van OMG's is groot op ondermijnende criminaliteit in de samenleving, het ontwricht buurten, weet hij. De verboden op de clubs brachten deze ondermijning weer naar de onderwereld. ‘Onderwereld moet onderwereld blijven en niet vermengen met  de bovenwereld.’