Ambtenaren: opkomstplicht moet terug
De opkomstplichtplicht bij verkiezingen moet weer worden ingevoerd. Die stelling wordt ondersteund door meer dan de helft (52 procent) van de ambtenaren die hun stem uitbrachten op een poll op deze website.
Daling
Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen bleef de opkomst steken op iets meer dan 53 procent. Opnieuw een stevige daling ten opzichte van de gemeenteraadsverkiezingen van 2006, toen nog 58,3 procent van de kiezers de moeite nam om naar de stembus te gaan.
Dieptepunt
Een manier om de opkomst te verhogen zou het (opnieuw) invoeren van de opkomstplicht zijn. Nederland kende van 1917 tot 1970 een opkomstplicht. Sinds de afschaffing daarvan is de opkomst sterk gedaald. Met name bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten en het Europees Parlement zijn opkomstpercentages van lager dan 30 procent gehaald. Bij de Tweede Kamerverkiezingen worden nog steeds opkomstpercentages van rond de 80 procent gehaald. De belangstelling voor de gemeenteraadsverkiezingen is tanende, met een absoluut dieptepunt van 53 procent vorige week.
Stemplicht
Een opkomstplicht is overigens iets anders dan een stemplicht. Bij een opkomstplicht, zoals die in België geldt, is de kiezer verplicht zich te melden bij een stembureau met een legitimatie. Bij een stemplicht is men daarnaast verplicht daadwerkelijk een stemformulier in de bus te deponeren, al blijft de mogelijkheid om blanco te stemmen natuurlijk bestaan.
Inhoud
Uit de pol op Binnenlandsbestuur.nl blijkt dat een meerderheid van de ruim 400 ambtenaren die hun stem uitbrachten een hernieuwde invoering van de opkomstplicht zien zitten. ‘Aangezien we veel eisen van ons bestuur, vind ik het logisch dat daar ook een verplichting van de kiezer tegenover staat,’ zo reageert een beleidsadviseur op de website. Een ander geeft aan dat een opkomstplicht positieve effecten op de inhoud van de politiek kan hebben. Politici hoeven minder met allerlei luchtballonnetjes en incidentenpolitiek de kiezer naar de stembus te lokken.
Inspannen
Tegenstanders menen juist dat het instellen van een opkomstplicht een negatief effect zal hebben. ‘Politici worden daardoor minder gedwongen zich in te spannen om de kiezer naar de stembus te krijgen,’ reageert een ambtenaar.
Budgetten
Een studente bestuurskunde stelt dat het zinvoller zou zijn als mensen meer invloed en verantwoordelijkheid zouden krijgen in beslissingen over budgetten. ‘Dat zet meer zoden aan de de dijk om betrokkenheid te vergroten, dan verplicht stemmen.’
Reacties: 10
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Kortom accepteer een matige opkomst, laat politieke partijen beter hun best doen,
laat gemeenteraadsverkiezingen ongelijktijd plaatsvinden (en uit de buurt van landelijke verkiezingen), investeer meer in lokale publieke media en schaf alle opkomstbevorderende campagnes af!
Dat is dus de ene kant van de munt.
Wat ontbreekt op de andere kant van dezelfde spreekwoordelijke munt is de verplichting om te stemmen. Om daardoor te gaan bepalen wie er mede namens mij de overheid controleert in het allang onder kritiek staande en steeds kritischer wordende democratische bestel.
Ik ben dus geen holle bolle consument, geen wandelende streepjescode laat staan een buigend onderdaan, maar ik ben burger.
Een die verdomd goed weet dat tegenover burgerrechten burgerplichten staan: dus belasting betalen waardoor de hele zaak draaiende wordt gehouden, en stemmen om te laten controleren of een organisatorische moloch als De Overheid zijn werk wel goed doet (meer wel dan niet trouwens)
Heel braaf allemaal?
Zeker.
En blind voor het vastgelopen raken c.q. zijn van het democratisch-politieke bestel?
Nee.
Wijlen Hans van Mierlo hing hierover ruim 40 jaar geleden al aan de alarmbel.
Maar belastingen en stemmen vormen wel de basis waar het hier om gaat. Twee kanten van dezelfde munt dus, maar dit schreef ik al.
Democratie is gewoon te kostbaar en te kwetsbaar om aan de luimen van onderbuik en onnadenkendheid overgelaten te worden.
Stemplicht moet. gewoon (terug).
Veel mensen om mij heen gaan niet stemmen omdat ze niet weten op wie. Enerzijds ligt er een plicht bij de burger om jezelf te oriënteren, anderzijds ligt er een plicht bij de politieke partij om het verkiezingsprogramma transparant te maken. Aan algemene of onrealistische leuzen heb je als kiezer niks.
De vraag zou niet moeten zijn; hoe krijgen we de kiezer naar de stembus, want dan is een stemplicht een goede oplossing.
De vraag zou wel moeten zijn: hoe krijgen we de burger weer betrokken bij de politiek? En als deze burger dan in het stemhokje staat, dat hij dan weet waar hij op moet kiezen. Want een stemplicht is zinloos als mensen "zomaar" wat kiezen.
(voor "hij" in bovenstaande tekst moet natuurlijk ook "zij" worden gelezen
Helemaal mee eens. Bovendien is niet-stemmen (of niet opkomen) ook een waardevol signaal aan de politiek en de samenleving, hoe vervelend politici (en kennelijk ambtenaren) die boodschap ook vinden,
En stel dat je zo'n plicht invoert en ook nog eens handhaaft met een "opkomstpolitie", dan loop je het risico dat (meer) mensen uit boosheid destructief gaan stemmen.
Overigens een typisch ambtelijke reactie, om weer iets te willen regelen met een formele plicht op papier. Zinloze en ineffectieve symptoombestrijding.
@ Kees Cornelder (strateeg): een burgerplicht is niet hetzelfde als een wettelijke plicht. Nog los van de vraag naar nut en noodzaak van een stemplicht, leidt een wettelijke stemplicht ertoe dat veel mensen het stemmen niet meer als een burgerplicht zullen ervaren, maar alleen nog als een van boven opgelegde maatregel, met andere woorden, niet meer iets wat "ik" wil, maar alleen nog iets wat "ze" willen. Ook daarom is een stemplicht een heel slechte "strategie".
Zimbabwe gaat waarnemers sturen maar wat we in Rotterdam hebben gezien is een aanwinst voor de integratie.
deze stadheeft zich super snel aangepast aan de 50% stemmers van buitenlandse afkomst, Wr zijn trot op Rotterdam.
Aha, dat betekent dus een ruimere mogelijkheid voor lokale belastingen, en minder rijkssubsidies. Burgers dragen dan ook de financiële gevolgen van alles wat zij van het bestuur eisen.
Dus net als thuis.