Alphense burgemeester wil landelijk noodfonds slachtoffers

Een landelijk noodfonds moet slachtoffers van traumatische gebeurtenissen als de schietpartij in Alphen aan den Rijn compenseren, vindt Bas Eenhoorn, burgemeester van Alphen aan de Rijn.

U pleit voor een landelijk noodfonds. Is dat noodzakelijk?
‘Verzekeraars zijn vaak terughoudend. De kleine letters regeren in hun reacties op de claims van slachtoffers. Dat is nu eenmaal hoe de verzekeraar reageert. We gaan als gemeente overigens wel in gesprek met het Verbond van Verzekeraars om te vragen of ze er ruimer mee om willen gaan. Waarschijnlijk zitten ze vast aan polisvoorwaarden of wijzen ze op rechtsgelijkheid. Ook het Schadefonds Geweldsmisdrijven heeft een beperkte omvang en reikwijdte. Niet alles komt in aanmerking voor vergoeding. Er zijn mensen die tussen wal en schip vallen. Die geven we als gemeente renteloze leningen.’

Waar gaat het dan om?
‘Vooral om schade, kapotte ruiten, kogels door machines of de toonbank. Dat vergt nu eenmaal onmiddellijke reparatie.’

Om welke bedragen gaat het dan?
‘We geven nu tot enkele tienduizenden euro’s uit aan renteloze leningen. Ik weet niet tot hoever we daarin kunnen gaan. We moeten sowieso al 6 à 7 ton uit onze reserves halen voor gemaakte kosten voor allerlei faciliteiten, ontruimingen, etc.’

Een landelijk noodfonds moet dus uitkomst bieden.
‘Ja, slachtoffers en ondernemers, die ook slachtoffer kunnen zijn, vallen tussen wal en schip. Een ondernemer is zijn lokale voorraad kwijt, maar de verzekeraars en het fonds doen daar niks aan. Voor kleine ondernemers die normale marges hebben, zijn die kosten niet op te brengen. Maar het gaat ook om familieleden van slachtoffers die de kosten voor ziekenhuisbezoek niet kunnen betalen. Daarvoor is een noodfonds nodig en dat moet je ruim doen.’

Dat klinkt mooi, maar dan is de volgende vraag: wie vallen daar dan onder?
‘Het is ook een noodfonds. Voor sommige mensen is dat essentieel. Als je hele voorraad weg is en je hebt derving van omzet, krijg je als ondernemer alleen de loonkosten vergoed van de medewerker die naar de veiling gaat, omdat hij dat zelf nog niet aankan. Uiteindelijk komen mensen dan in de zelfstandigenondersteuning of de bijstand terecht en dat wil je niet.’

U wilt dus dat het Rijk dat gaat opzetten en onafhankelijk onderzoek daarnaar zou u daarbij moeten ondersteunen?
‘Ja, het lijkt ons nuttig om naar te kijken in het kader van de nazorg. Een van de dingen die onderzocht moet worden is de nazorg. Familierechercheurs en Slachtofferhulp Nederland hebben daarin heel goed werk verricht. Maar dat gaat met name om de begeleiding en de opvang. De “zachte kant” ja, terwijl het noodfonds over de financiële kant gaat.’

Hoogleraar bestuurskunde Pieter Tops van de Universiteit Tilburg en bestuurslid van de politieacademie gaat bekijken tegen welke regels de gemeente aanliep bij haar handelen. Gaat hij ook dit onafhankelijke onderzoek doen?
‘We zoeken zelf nog naar een onafhankelijke manier om de nazorg te onderzoeken. Pieter Tops gaat inderdaad zelf onderzoek doen naar zaken waar we tegenaan liepen, maar zijn opdrachtomschrijving is nog niet af. Dit zou er dus ook goed in kunnen passen. Overigens kan de politieacademie behulpzaam zijn, maar Tops gaat het onderzoek doen.’

U uitte eerder uw onbegrip over dat er lang lichamen in De Ridderhof bleven liggen voor forensisch onderzoek. U vroeg zich af of dit wel nodig was. Dat wordt ook onderzocht?
‘Er vindt een strafrechtelijk onderzoek plaats en een onderzoek op verzoek van de minister en daarbij wordt ook gekeken naar het bergen van de lichamen. Ik wilde dat ook het bestuurskundige verhaal aan bod kwam. Daarbij zal ook de Inspectie met aanbevelingen komen.’


Als u nu terugkijkt, hoe vindt u dan zelf dat de gemeente heeft gehandeld?
‘Ik wil wachten op het onderzoek. Er is veel goed gegaan, maar sommige dingen kunnen ook beter. We zouden ook dingen kunnen doen die nu niet eens mogelijk waren. Er was wel een enorme inzet van onze eigen mensen, het veld en andere gemeenten, zoals Apeldoorn. Als zoiets gebeurt in Nederland, zijn we in staat om grootschalige incidenten te beheersen en daar op behoorlijke wijze sturing aan te geven.’