Alkmaarse raad te veel betrokken bij burger

Alkmaarse gemeenteraadsleden zijn soms te intensief betrokken bij belanghebbenden. In plaats van hoeders van het algemeen belang dienen zij dan als burgervertegenwoordigers of ombudsmannen. Het is één van de conclusies van de rekenkamercommissie in het onderzoek naar burgerparticipatie. ‘De rol van de raad is soms teveel burgervertegenwoordiger in plaats van volksvertegenwoordiger.'

Onvoldoende grip

In aanloop naar de implementatie van de Omgevingswet onderzocht de rekenkamercommissie vier casussen waarbij sprake was van inspraak door burgers. ‘Op basis van de casuïstiek en gesprekken ontstaat een beeld van een (te) betrokken gemeenteraad, die het liefst over elke ingreep zelf zou willen gaan en beslissen.’ De gemeenteraad zou zelf vinden dat ze onvoldoende grip heeft op ruimtelijke ontwikkeling en mogelijk leidt dit tot micromanagement en moeite om te schakelen tussen algemene belangen en specifieke burgerbelangen. De onderzoekers geven een volgens hen illustratieve bespiegeling uit een van de gesprekken die ze voerden: ‘We steggelen avonden achter elkaar over 11 of 16 woningen, we hebben het 5 minuten over 20.000 woningen.'

Politiek gedoe

‘Belangrijke stakeholders hadden soms wel wekelijks contact met vertegenwoordigers van vrijwel elke politieke fractie’, schrijven de onderzoekers. Dit beperkt de ruimte voor college en organisatie om binnen de gestelde kaders te werken. Een tweede bespiegeling uit de gesprekken: ‘In Alkmaar geldt: hoe kleiner het project, hoe groter het politieke gedoe/probleem.’ Het viel de onderzoekers verder op dat er, vanwege het gebrek aan vertrouwen tussen de gemeenteraad en de organisatie, op dit gebied weinig overleg is. ‘In reflectieve zin wordt er weinig tot geen gesprek gevoerd binnen Alkmaar tussen gemeenteraad, college en organisatie oer participatie.’

Overige conclusies

De andere conclusies van de rekenkamercommissie zijn: als het om participatie gaat, verloopt een project om iets te creëren soepeler dan om iets te veranderen; de rollen van raad, college en ambtenaar zijn niet altijd duidelijk; vooraf regels en kaders stellen komt het participatieproces ten goede; en goede, gelijke communicatie richting de belanghebbenden hebben ook een positieve invloed.