Aanpak natuurbranden schiet tekort

Bij toekomstige natuurbranden bestaat het risico dat die niet snel onder controle kunnen worden gebracht. Dit komt omdat er onvoldoende mensen met specialistische en onvoldoende materieel beschikbaar is voor het bestrijden van bosbranden. Dit stelt de Algemene Rekenkamer.

Grootste brand ooit
De Rekenkamer onderzocht de bestrijding van de natuurbranden in de Deurnse Peel in Brabant en in natuurgebied De Meinweg in Limburg. Met 710 hectare verbrand oppervlak was dit de grootste natuurbrand die Nederland ooit heeft gekend. Dagenlang werden er honderden brandweerlieden, politieagenten en de lucht- en landmacht ingezet. Verschillende veiligheidsregio’s werkten samen met de Belgische en Duitse brandweer aan het bestrijden van de brand.

Toeval
Dat de bestrijding effectief was, kwam deels door toeval. Door de coronacrisis had het ministerie van Defensie een streep gezet door een aantal geplande oefeningen en de inzet van verschillende eenheden van militairen in het buitenland. Daardoor was er meer menskracht en materieel beschikbaar dan normaal. Ook waren er meer brandweerlieden beschikbaar door de coronacrisis. De Rekenkamer concludeert dat de uitkomst van beide natuurbranden mogelijk anders was geweest als dit niet het geval was geweest.

Droogte

Uit het onderzoek blijkt ook dat er leemtes waren in de bevoegdheden en samenwerking tussen veiligheidsregio’s. Daardoor wordt de snelle en juiste besluitvorming in crisissituaties bemoeilijkt. Dit kan in de toekomst nog een groter probleem worden, omdat de kans op natuurbranden door klimaatverandering en toenemende droogte groeit.

Vuurzwepen
Ook kwam uit het onderzoek naar voren dat de brandbestrijding in moeilijk begaanbaar natuurgebied specialistische kennis vereist. Belangrijk is bijvoorbeeld het ‘Hand Crew team’. Nederland beschikt over één zo’n team van 80 Overijsselse brandweerlieden dat over die kennis beschikt. Bij het blussen van de brand in de Deurnese Peel bleek dat team cruciaal. Zij trokken met het bluswater in een rugzak en speciale ‘vuurzwepen’ het gebied in om het vuur te doven en hebben lange, zware dagen moeten maken. Als er in de toekomst op verschillende plekken tegelijk natuurbranden ontstaan, dan is één zo’n team waarschijnlijk niet genoeg.

Verouderd

Ook de grondteams voor de blushelikopters van het ministerie van Defensie kampte met capaciteitsproblemen. Daardoor konden de blushelikopters niet tegelijk op verschillende locaties worden ingezet. Het werk van de grondteams wordt volgens de Rekenkamer verder bemoeilijkt omdat ze beschikken over verouderd materieel. Bij de onderzochte natuurbranden waren bijvoorbeeld maar twee van de acht voertuigen inzetbaar.