Ondervertegenwoordiging NL-ambtenaren in Brussel

Er bezetten momenteel half zoveel jonge Nederlanders ambtelijke functies binnen de Europese Commissie en het Europees Parlement als zou moeten. Het gevolg is dat er op termijn te weinig senior managers uit ons land zijn in de Europese instituties.

Het aantal jonge Nederlandse ambtenaren in Brussel bedraagt nu 1,9 procent, terwijl de gewenste bezettingsgraad 3,9 procent is. De Europese Commissie spreek van een significante ondervertegenwoordiging als het onder de 2,8 procent ligt. Overigens is Nederland op andere vlakken wel goed vertegenwoordigd. Bij niet-managementstaf bedraagt de vertegenwoordiging tussen de 3,8 procent voor lagere en voor de hogere beleidsfuncties is dit 4,8 procent. Het aantal managers ligt op 4 procent.

Zorgelijk
Nederland maakt zich – met de Europese Commissie – grote zorgen om de instroom van jongere ambtenaren (tot 35 jaar) en een generation gap, zeggen bronnen in Brussel. Nederland heeft zelf bij de Europese Commissie ook al vaak aan de bel getrokken en zegt dat er suggesties zijn gedaan om de instroom te vergroten, zoals aantrekkelijkheidsmaatregelen het organiseren van selectieprocedures voor specifieke lidstaten, in plaats van of aanvullend aan de EU­brede wervingen.

Een woordvoerder van de Europese Commissie zegt dat de instroomcijfers zorgelijk zijn, juist met het oog op de toekomst: ‘Er is een groot risico dat dit structureel wordt. Ook zorgt het voor een geografische disbalans. We geloven dat de organisatie een afspiegeling moet zijn van de rijkdom en diversiteit van alle EU-lidstaten.’

Europese carrière
In het Europees Parlement signaleren medewerkers nu al een gebrek aan Nederlanders op managementposities. ‘Ik ken er niet een’, zegt een medewerker off the record. Ook ziet een medewerker dat bij bezoek van Nederlandse studenten de animo voor een loopbaan in de EU laag is. ‘Studenten die hier op bezoek zijn, ook al studeren ze Europese Studies, steken maar af en toe hun vinger op als gevraagd wordt wie een Europese carrière ambieert.’ In het Europees Parlement werken ongeveer zestig Nederlandse beleidsambtenaren op een totaal van 4.800.

Gemeenteambtenaren
Gemeentelijke of provinciale ambtenaren maken zelden de stap naar Brussel. ‘Ik zie ze eigenlijk nooit voorbij komen’, zegt de coördinator van het Huis der Nederlandse Provincies, Rob van Eijkeren. Het Huis der Nederlandse Provincies is de lobbyorganisatie van het Interprovinciaal Overleg IPO in Brussel en verspreidt regelmatig vacatures voor bijvoorbeeld gedetacheerden als nationaal expert in het Brusselse en geeft ook informatie. ‘Maar gemeentelijke ambtenaren bellen of mailen daar eigenlijk nooit voor, terwijl de mogelijkheid er wel is’, aldus Van Eijkeren.

Gemeenteambtenaren kunnen prima de stap naar Europa wagen. Ze kunnen bijvoorbeeld gedetacheerd worden door hun eigen organisatie als nationaal expert, op het gebied van regionale ontwikkeling, landbouw of milieu. Dat kan dan zonder een EU-assessment, maar je wordt wel geselecteerd.

Netwerk in Brussel
Het helpt daarbij – net als bij carrièreswitches als temporary agent of voor een vast contract – als ambtenaren al Europese ervaring hebben in projecten bij de eigen organisatie of tijdens hun studie. ‘Dus als je als gemeentelijk ambtenaar internationale samenwerkingsprojecten doet, dan heb je al een basis.’ Mensen die definitief over willen stappen, blijven voor de eigen organisatie trouwens ook interessant, zegt Jasper de Boer van WerkenbijdeEU. ‘We zien vaak dat de Nederlanders in de Europese instellingen contact blijven houden met hun oude werkgevers. Die hebben dan gelijk een netwerk in Brussel.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 4 van deze week (inlog)