Zou u het durven?

Ten eerste stijgen al jarenlang de kosten ervan sneller dan we willen. Veel ouderen kwijnden 10, 20, 30 jaar geleden weg achter geraniums, eigenlijk alleen omdat ze ouderdomsziekten hadden. Sommige jongeren haalden slechte resultaten op school, niet omdat de school voor hen te moeilijk was, maar omdat ze zelf problemen hadden. En met 1 miljoen arbeidsongeschikte WAO’ers in zicht bedachten we de Wajong, om onderscheid te maken tussen aan de ene kant bouwvakkers die op hun 60ste door hun rug gingen en leraren die op hun 60ste opgebrand waren, en aan de andere kant mensen die van jongs af aan gehandicapt waren.

Er zijn om het voorzichtig te zeggen, enkele financiële probleempjes op te lossen, enkele bezuinigingen nodig. Enkele voorzieningen moeten geschrapt worden. Ten tweede zijn niet zozeer de problemen, maar vooral de ambities bij de Awbz, de Jeugdzorg en de Wajong toegenomen. Nederland is niet zieker dan 10, 20, 30 jaar geleden! We schrijven geen ouderen meer af omdat ze 70 jaar worden, maar gunnen ze nog veel. We schrijven geen jon geren meer af, maar willen dat ze zo volwaardig mogelijk meedoen aan het leven. Niet met financiële doelen, maar uit sociaal gevoel.

Eigenlijk weten we niet precies wat onze doelen met die mensen exact zijn, en dus evenmin hoe we die doelen willen bereiken. Er is, om het voorzichtig te zeggen, enig achterstallig onderhoud in de maatschappelijke discussie hierover.

Het derde gemeenschappelijke aspect is dat gemeenten de komende jaren de problemen mogen gaan oplossen. In feite zegt het Rijk daarmee dat gemeenten die problemen beter kunnen oplossen dan het Rijk. Om het eufemistisch te zeggen: een uitdaging. Dapper van de gemeenten dat ze het durven op te lossen. Uiteraard krijg je dan de discussie hoeveel het Rijk de gemeenten gaat betalen voor die opdrachten.

Er lijkt geen snelle overeenstemming mogelijk tussen Rijk en gemeenten over de exacte bedragen, maar wel een procesafspraak. De Algemene Rekenkamer gaat oordelen of de gemeenten genoeg krijgen, te veel, of te weinig. Dat klinkt allemaal goed. Toch houd ik twijfels, vooral over de financiële afspraak. Want onderdeel daarvan is altijd dat het Rijk het laatste woord houdt. Wat als de Algemene Rekenkamer vindt dat gemeenten meer budget nodig hebben, maar het rijk besluit om toch niet meer geld te geven? Er is geen enkele garantie dat het rijk de standpunten van de Rekenkamer overneemt. Er is wél de zekerheid dat Rekenkamerbrieven om de gemeentelijke budgetten te korten, direct leiden tot kortingen.

Het doet me ergens aan denken. Te koop: tweedehands auto, moet opgeknapt worden. Verouderde techniek, stijgende onderhoudskosten. Zonder garantie. Hoge prijs, maar misschien krijgt u volgend jaar geld terug, of misschien moet u bijbetalen. Proefrit verboden. Zou u hem durven kopen?.