Bijstandsgerechtigden aan de slag bij de sociale dienst

Dertien nieuwe werknemers zijn voor sociale dienst WerkSaam Westfriesland aan de slag gegaan om aanvragen voor de Tozo, de steunregeling voor zelfstandig ondernemers, te verwerken. Het gros daarvan had voor de corona-uitbraak nog een bijstandsuitkering, en één deed in eerste instantie zelf een aanvraag voor de Tozo. Win-win: een waardevolle, betaalde opdracht voor hen en broodnodige arbeidskracht voor de sociale dienst. 

Creativiteit
Het heeft iets ironisch: een groep mensen vindt werk vanuit de bijstand in een tijd waarin juist zo veel mensen hun werk zijn kwijtgeraakt. En dan bestaat het werk ook nog uit het helpen van getroffen ondernemers aan een uitkering. Maar het getuigt ook vooral van de creativiteit van WerkSaam Westfriesland, de gemeenschappelijke sociale dienst van zeven Westfriese gemeenten. ‘Het was heel makkelijk geweest om vanuit een bureau een blik medewerkers in te vliegen, maar wij hebben gedacht: wat kunnen we zelf? Daar ben ik best trots op’, zegt Sabina de Reus, teamleider bij WerkSaam Westfriesland.

Eigen bestand
Toen het kabinet op 17 maart de steunregeling Tozo (Tijdelijke overbruggingsregeling voor zelfstandig ondernemers) aankondigde, betekende dat veel werk voor sociale diensten. De afgelopen maanden werden er in totaal ruim 300.000 aanvragen gedaan, voor een nieuwe regeling waarvoor nieuwe werkwijzen gevonden moesten worden. WerkSaam Westfriesland kreeg meer dan vierduizend aanvragen binnen. Die moesten zo snel mogelijk behandeld worden, want sommige ondernemers verkeerden in broodnood.

De Reus: ‘In de eerste periode hadden we het ontzettend druk met het terugbellen van inwoners. Van alle afdelingen zijn collega’s bijgesprongen, we hebben tot in de avond doorgebeld.’ Maar de collega’s, die normaal gesproken bijvoorbeeld werkzoekenden coachen en begeleiden, moesten op een gegeven moment ook weer terug naar hun eigen werkzaamheden. ‘Zo is het idee ontstaan om in ons eigen bestand te kijken’, aldus De Reus.

Potentieel
Onder de bijstandsgerechtigden in het eigen bestand werd een selectie gemaakt van mensen uit de juridisch-financiële hoek. ‘Zo bleek maar weer dat er ontzettend veel potentieel tussen zit’, aldus De Reus. ‘Die mensen wilden we een contract aanbieden, in de meeste gevallen voor 32 uur, zodat je ook echt uitstroomt uit de bijstand. Met het idee dat het win-win is: voor hen een betaalde opdracht, voor ons handjes aan het bed.’ Daarnaast bood een ondernemer, die in eerste instantie zelf een aanvraag deed voor de Tozo, zelf hulp aan. Ook hij ging aan de slag, waardoor hij de Tozo-uitkering dus niet meer nodig had.

Zo begon op 1 mei een klasje van dertien nieuwe werknemers aan een snelcursus Tozo. Op dag drie begon de groep al met het verwerken van aanvragen. De Reus: 'De klus is enorm, de druk is hoog. Ik vind dat ze zich daar goed doorheen slaan.’ Inmiddels zijn zo goed als alle ondernemers in broodnood geholpen met voorschotten op de uitkering. Bij de rest van de aanvragen is ook al in 40 procent van de gevallen een beschikking verstuurd.

Kapitaal
De nieuwe medewerkers hebben een contract voor drie maanden, maar aangezien onlangs bekend werd gemaakt dat de Tozo-regeling wordt verlengd, zit er voor de nieuwe medewerkers misschien ook wel een verlenging van het contract in. Bovendien is het doel dat ze met de opgedane werkervaring binnenkort bij een andere werkgever een vaste baan kunnen krijgen. De groep wordt tijdens hun opdracht begeleid in bijvoorbeeld het verbeteren van hun cv. ‘Wat je investeert, krijg je dus ook terug’, reflecteert De Reus. ‘Sommigen zaten al een tijd in de bijstand, maar daar zit toch veel kapitaal. Dat beseffen we ons nu maar weer al te goed.’

Nu de eerste golf Tozo-aanvragen verwerkt is, ziet de sociale dienst de aanvragen voor de reguliere bijstand al stijgen. In maart en april lag het maandelijkse aantal aanvragen tot 2,5 keer hoger dan het maandelijks gemiddelde over 2019. ‘En we zien al wat er vanuit de WW op ons afkomt’, zegt De Reus. De hoge werkdruk neemt dus voorlopig niet af. Maar wellicht biedt dat ook weer kansen voor een nieuwe groep bijstandsgerechtigden die bij de sociale dienst aan de slag kan.