Gemeenten betrokken bij keuze beschermingsbewind

Het wetsvoorstel van minister Sander Dekker (rechtsbescherming, VVD) dat gemeenten adviesrecht geeft voordat een rechter eventueel een beschermingsbewind uitspreekt, staat nu online voor consultatie.

Minder vaak paardenmiddel

Het wetsvoorstel is aangekondigd in het regeerakkoord en maakt deel uit van Brede Schuldenaanpak van het kabinet. De bedoeling van het adviesrecht is dat gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de schuldhulpverlening, niet langer worden verrast door beslissingen van de rechtbanken om een vorm van bewind over een cliënt uit te spreken. Daarnaast is de bedoeling dat er minder vaak naar het paardenmiddel beschermingsbewind wordt gegrepen bij schuldenproblematiek. Een lichter middel, bijvoorbeeld budgetbeheer, kan soms volstaan. Gemeenten kampen momenteel bovendien met forse kostenstijgingen voor de bijzondere bijstand, waarmee beschermingsbewind bij schulden meestal wordt vergoed.

Explosieve groei

De laatste jaren is er sprake van een explosieve groei van het aantal beschermingsbewinden. Zo blijkt uit cijfers van de Rechtspraak dat het aantal mensen dat onder een vorm van bewind (beschermingsbewind, curatele of mentorschap) staat, tussen 2009 en 2016 meer dan verdubbelde. In 2016 stonden er 326.100 mensen onder een vorm van bewind.

Tilburgs experiment

In Tilburg wordt sinds maart geëxperimenteerd met een adviesrecht voor de gemeente wanneer  schuldenbewind wordt overwogen. De uitgaven voor beschermingsbewind zijn er tussen 2010 en 2017 meer dan verviervoudigd, vertelde manager schuldhulpverlening en voormalig NVVK-voorzitter Joke de Kock in april aan Binnenlands Bestuur. Om die kosten te drukken en vaker een lichter toereikend middel in te zetten, sprak de gemeente Tilburg met de rechtbank af dat cliënten vóór een aanvraag voor beschermingsbewind langs de gemeentelijke afdeling schuldhulpverlening zouden gaan. Daarop stuurt de gemeente een adviesbrief naar de rechtbank. Het aantal aanvragen tijdens de eerste maanden van het experiment is meer dan gehalveerd ten opzichte van het aantal aanvragen dat op basis van cijfers over 2017 werd verwacht, meldde De Kock destijds.