Verwijzing bij scheidingen van rechtbank naar gemeenten

Gemeenten in West-Brabant en Zeeland gaan voortaan op zoek naar de meest passende zorgaanbieder bij verwijzingen in lastige echtscheidingszaken. De gemeenten hebben die taak vanaf deze maand overgenomen van de rechtbank. In het arrondissementsgebied zijn vier gemeentelijke zorgloketten die hierin voorzien. De pilot vindt plaats in het kader van het landelijk project Uniform Hulpaanbod.

Geen zicht op wachttijden

Vóór het begin van de pilot was het nog zo dat de rechter een kind of gezin zelf direct naar een zorgaanbieder doorverwijst. Dat doet de rechter nadat hij bij de behandeling van een scheidingszaak in de rechtszaal constateert dat er problemen zijn die zorg vergen. De zorgaanbieder moet voor de geleverde zorg vervolgens budget bij de gemeente aanvragen. Probleem daarbij is alleen dat een rechter geen zicht heeft op organisatorische zaken zoals wachttijden en dat er veel verkeer over en weer nodig is.

Beter zicht op zorgaanbod door inkoop

Rechter Jos van Oijen zegt dat het op jaarbasis om ongeveer 200 verwijzingen gaat. ‘De afspraak is daarbij dat wij rechters een indicatie geven van hetgeen waaraan gewerkt moet worden én het resultaat dat we willen zien. De woongemeente van het gezin gaat dan naar de wachtlijsten kijken en kiezen de zorgaanbieder waar iemand het snelst en het best geholpen kan worden. Daar hebben gemeenten veel beter zicht op omdat zij de inkoop regelen.’

Geen vrees voor perverse prikkels

Van Oijen zegt geen perverse prikkels te vrezen, bijvoorbeeld doordat gemeenten financieel op korte termijn baat hebben bij het beperken van de uitgaven aan de jeugdhulp. ‘Wij zijn dwingend in de resultaatstelling en wij monitoren ook dat de gevraagde zorg wordt geleverd. Naar aanleiding van gesprekken hebben wij ook alle vertrouwen in de gemeentelijke loketten. Bovendien is het voor gemeenten in het kader van preventie belangrijk om er vroeg bij te zijn, voordat er nog zwaardere en duurdere zorg nodig is.’ Desgevraagd bevestigt de gemeente Tilburg dat zij het principe ‘zo zwaar als nodig is, en zo licht als mogelijk is’ zal hanteren bij de doorverwijzing. ‘De rechtbank formuleert de resultaten’, aldus een gemeentewoordvoerder. Tilburg verwacht de pilot kostenneutraal te kunnen uitvoeren.

Landelijk project

De pilot is onderdeel van het landelijk project Uniform Hulpaanbod en duurt minstens een jaar. ‘Dat project is in feite een poging om landelijk zoveel mogelijk tot een zelfde werkwijze te komen in de hulpverlening bij echtscheidingen’, aldus Van Oijen. ‘Elke rechtbank heeft wat dat betreft weer andere dingen te regelen met de gemeenten binnen haar arrondissementsgebied. De regionale context en de accenten verschillen daarom overal. Bij ons wordt die context gekenmerkt door een groot werkgebied met veertig gemeenten, opgedeeld in vier regio’s.’